Naxçıvanla əlaqə və Paşinyanın təklif etdiyi marşrut

Hazırda Azərbaycanın Gürcüstan və zərurət yarandıqda İran vasitəsilə Türkiyəyə çıxışı var.

Azərbaycan üçün Naxçıvana gedən yol daha vacibdir.

Paşinyan ABŞ ilə TRIPP ilə bağlı aktiv müzakirələrin aparıldığını söyləsə də, Ermənistan hələlik bu istiqamətdə çox fəallıq göstərməyib. Lakin Nüvədidən Zəngilana gedən hissədə bəzi partlayış əməliyyatları aparılıb. Bu iş sürətləndirilməlidir. Bu, Naxçıvan Muxtar Respublikasına gedən ən qısa yoldur və bu, Azərbaycan tərəfi üçün çox vacibdir.

Nikol Paşinyanın Marqara sərhəd keçid məntəqəsindən Kornidzor (Gorus rayonunda kənd) yaxınlığındakı sərhəd keçid məntəqəsinə qədər təklif etdiyi marşrutun ümumi uzunluğu təxminən 277 km-dir. Bu marşrut alternativ Laçın yoluna, oradan isə R28 Yevlax-Xocalı-Laçın yoluna birləşir.

Lakin dağ aşırımları və davam edən tikinti işləri səbəbindən bu, ən yaxşı seçim deyil. Alternativ marşrut Həkəri çayı boyunca Xudafərin-Qubadlı-Laçın xətti ola bilər və oradan Əhmədbəyli-Cəbrayıl-Mincevan-Ağbənd avtomobil yoluna çıxış mümkündür. Amma bu bölgələrdə, xüsusən də sərhəd bölgələrində infrastruktur işləri davam edir.

Ermənistanda Gürcüstan sərhədindəki Bavradan İran sərhədindəki Aqaraka qədər Şimal-Cənub yolu layihəsi mövcuddur. Ermənistan tərəfi əvvəllər, əsasən, bu marşrutun şimal hissəsinə diqqət yetirirdi. Lakin son iki-üç ildə Sünikdə Kajaran və Aqarak arasındakı 23 kilometrlik hissədə işlər başlayıb. Partlatma işləri aparılır, tunellər və yol ötürücüləri tikilir.

Lakin bu, kifayət deyil. Paşinyanın Artaşatdan cənuba gedən yol köhnə, ikiqütblü yoldur. Orada əvvəllər təmir işləri aparılıb, amma əsas yollarda yox. Yol işlək vəziyyətdədir, İran yük maşınları onunla Yerevana gedir və yük varsa, "hətta Gürcüstana da.

Hər halda, hələlik bu marşrut boyunca böyük tranzit həcmləri haqqında danışmaq tezdir. Ermənistanın özü Türkiyə ilə sərhədini açmalıdır, buna görə də Marqara-Gorus təklifi irəli sürülüb. Azərbaycan üçün TRIPP daha vacibdir. Bundan əlavə, Paşinyanın təklif etdiyi marşrut dağlıq bölgələrə keçir.

Bundan əlavə, Marqara sərhəd keçid məntəqəsində vəziyyətin necə olduğu bəlli deyil. Bəli, keçən il Türkiyədə baş verən zəlzələdən sonra Ermənistan bu keçid məntəqəsindən Türkiyəyə humanitar yardım göndərdi, amma bu bizə heç nə demir.

Ermənistan-Azərbaycan sərhədinin giriş nöqtəsində də infrastrukturun təkmilləşdirilməsinə ehtiyac var. Buna görə də, bu marşrut üzrə tranzitin tezliklə açılacağı şübhəlidir. Hər şey infrastrukturdan asılıdır.