COPa sahiblik edənə neft ölkəsi damğası vurmaq ikiüzlülükdür

Böyük Britaniyanın “Financial Times” qəzeti Azərbaycan Prezidentinin köməkçisi, Prezident Administrasiyasının xarici siyasət şöbəsinin müdiri Hikmət Hacıyevin redaktora ünvanlanmış məktubunu dərc edib. "ANS Press" məqalənin tərcüməsini təqdim edir

Azərbaycanın iqlim rolu regional sülh cəhdinin bir hissəsidir

“Neft ölkələrini uyğun olmayan ev sahibi kimi damğa vurmaq (COP – red.) ikiüzlülərin oyunudur. Gələn ay Azərbaycan COP29-a ev sahibliyi edəndə 28-ci dəfədir ki, iqlim sammiti neft və qaz hasil edən ölkə tərəfindən keçirilir. İstehsalda İsveçrə istisna olmaqla, bütün ev sahibi ölkələr iştirak edib. Dünyanın hər bir ölkəsi - istisnasız olaraq - yer altından çıxan yanacaq istehlakçısıdır. Əvəzində ölkənin necə ev sahibi olduğunu, nəyə nail olmağı planlaşdırdığını və nə üçün olduğunu soruşmaq daha məqsədəuyğundur. Azərbaycan bu il tədbirə ev sahibliyi edəcəyini heç ağlına da gətirmirdi; 30 ildir ərazimizin az qala beşdə birini işğal edən qonşu Ermənistan tərəfindən ərizəmizə veto qoyulacağını gözləyirdik. Bununla belə, ötən ilin dekabrında o, görünməmiş razılaşma əldə etdi və Azərbaycanı davam edən sülh danışıqlarının ev sahibi kimi dəstəkləməyə razı oldu.

Danışıqlar davam edir və mühüm irəliləyiş əldə olunub. Sərhədin delimitasiyası komissiyaları fəal işləyir. Erməni Komissiyası bu yaxınlarda 1990-cı illərdə postsovet ölkələri arasında sərhədlərin suverenliyinə dair öhdəliyi olan Almatı Bəyannaməsini qəbul etdi.

Çoxları COP başlamazdan əvvəl rəsmi sülh sazişinin imzalanmasını görmək istərdi, lakin bu, tərəflərin danışıqlar otağında razılığa gəlməsindən çox fərqli məsələdir. Ermənistan Konstitusiyasında hələ də Azərbaycan ərazisinə qarşı revanşist iddialar var. Sülh sazişinin bağlanma tempi daha çox Ermənistanın bu məsələdə nə qədər sürətlə irəliləyə biləcəyindən asılıdır. Bunu süründürmə adlandıran tənqidçilər soruşmaq lazımdır: Keçmiş düşmənləri hələ də  bizim ərazilərə iddialı olarkən onlar sülh sazişi imzalayayarlarmı? Bununla belə, COP-un başlandığı vaxta qədər imzalanıb-imzalanmamasından asılı olmayaraq, o, yaranma üsuluna görə yenə də sülh COP-u olacaq.

Builki konfransda qazıntı yanacaqlardan qlobal keçidi reallığa çevirmək üçün maliyyə məqsədinin - Yeni Kollektiv Kəmiyyət Məqsədinin artırılmasına diqqət yetiriləcək. Bundan əlavə, Azərbaycan iqlim fondu yaradıb və biz digər neft və qaz hasil edən ölkələrin və şirkətlərin sərmayə qoymasını gözləyirik. Azərbaycan neft və qaz istehsalçısının yeni texnologiyalara necə keçə biləcəyini nümayiş etdirir. Biz təkcə regionun ən böyük bərpa olunan enerji layihələrini həyata keçirməklə kifayətlənmirik, həm də qazıntı yanacaq ixracından elektrik enerjisi ixracına keçirik.

Azərbaycan Aİ ilə tərəfdaşlıq çərçivəsində Xəzər dənizindən gələn külək enerjisini qitəyə birləşdirmək üçün Qara dənizin altından elektrik kabeli çəkir. Xarici enerji bazarlarını hərəkətə gətirən tələbata təsir edə bilməsək də, təklifi formalaşdırırıq.

Azərbaycan COP-a ev sahibliyi edir, çünki biz sülh yolundayıq. COP-da biz qazıntı yanacaqlardan bərpa olunan enerji mənbələrinə ədalətli keçidin maliyyələşdirilməsi üçün yeni fondların yaradılmasının tərəfdarı olacağıq və biz özümüz də artıq bu istiqamətdə fəal işləyirik”, - deyə Hikmət Hacıyev yazıb.