Ermənistanın təhlükəsizlik sistemi haqqında

Ermənistan hökumətinin son iki ildə özünün təhlükəsizlik sistemini formalaşdırmaq üçün gördüyü hərəkətlərə nəzər yetirək. Aparıcı “üçlük” - baş nazir, xarici işlər naziri və Təhlükəsizlik Şurası katibinin səfərlərinin, bəyanatlarının və görüşlərinin təhlili göstərir ki, yardım yalvarışı Ermənistanın demək olar ki, bütün rəsmi və qeyri-rəsmi tərəfdaşlarına ünvanlanıb. Bunun üçün erməni diasporasının bütün potensialından, həm də Azərbaycan və Ttürkiyənin eləcə də Rusiyanın digər ölkələrlə ziddiyyətlərindən tam istifadə etdi.

Onları növbə ilə sadalayaq...

Ənənəvi format - KTMT, Rusiya.
2021-ci ildən KTMT və Rusiya mövzusu Ermənistanın təhlükəsizliyini artırmaq, silahlı qüvvələrdə islahatlar aparmaq, yeni silahlar əldə etmək üçün aktualdır. Çoxsaylı səfərlər və müzakirələr, şərti sərhədlə bağlı ilk toqquşmalardan sonra KTMT çərçivəsində qərarların verilməsinə başlanılması heç bir nəticə vermədi. KTMT Azərbaycanı “təcavüzkar” adlandırmadı, Rusiya Ermənistanın boş anbarlarını silahla doldurmağa tələsmirdi. Ukraynadakı müharibədən sonra isə obyektiv səbəblərdən bunu edə bilmir.

Ermənistanın KTMT-yə üzvlüyü öz potensialını tamamilə itirib. Tarixən Avropa sivilizasiyasının bir hissəsi olmaq niyyətində olan, lakin Avrasiyanın şimal hissəsinə və Mərkəzi Asiyanın bir hissəsinə yönəlmiş hərbi-siyasi və iqtisadi blokun bir hissəsi olan Yaxın Şərq ölkəsi. Bütün bu strukturun uyğunsuzluğu inteqrasiya birliklərinin əsas sponsoru olan Rusiyanın resurslarının məhdudlaşdırılmasından sonra ortaya çıxdı.

Yeni meyillər…

İranla ən toksik əməkdaşlıq.
İran rəsmi olaraq ən yüksək səviyyədə Ermənistanın ərazi bütövlüyünü dəstəklədiyini bildirib, Azərbaycan və Ermənistan sərhədləri yaxınlığında təlimlər keçirib, Qafanda baş konsulluq açıb... İranın Ermənistana silah-sursat ötürməsi, iranlı diversantlar/inşaatçılar barədə də məlumatlar var. Ermənistan ərazisindən keçərək Qarabağa daxil olurlar. İran generallarının qorxulu bəyanatları Azərbaycanın 2022-ci ilin sentyabrında erməni təxribatına qeyri-proporsional cavab verməsi üçün əngəl olmadı. İran təxribatçılarının Qarabağda peyda olması isə yolda ekoaksiyaya  başlamaq üçün son damla oldu.

Hindistan
Hindistanla münasibətlərin keyfiyyəti yüksəlib, silah-sursat əldə etmək sıçrayışa çevrilib və əminliklə deyə bilərik ki, Hindistan Ermənistana bel bağlayaraq regionda maraqlı tərəfə çevrilir. Son 30 ilin praktikası göstərdi ki, Azərbaycanla qarşıdurmada Ermənistana bel bağlamaq heç kimə heç nə vəd etməyib, lakin bu, bu ölkənin millətçi rəhbərliyinin seçimidir.

ABŞ
Azərbaycanın neytrallaşdırılması istiqamətində daha çox siyasi təsir var, lakin ABŞ-ın regiondakı obyektiv maraqları (daha çox Gürcüstan və Azərbaycanla), eləcə də Ermənistanın KTMT-yə, Aİİ-yə üzvlüyü və Rusiya ilə müttəfiqliyi də amerikalıların fəaliyyətini məhdudlaşdırır. Vaşinqton Ermənistanın nə təhlükəsizliyinin qarantı ola, nə də onu silahla təmin edə bilməz!

Fransa - AB
Fransa üçün ABŞ üçün aktual olan bu məhdudiyyətlər məhdudlaşdırıcı təsir göstərmir. Fransa Ermənistandakı siyasəti istiqamətində öz xəttini həyata keçirmək üçün Aİ-nin potensialından (Aİ missiyasının uzadılması) tam istifadə edir. Təhlükəsizlik sahəsində əməkdaşlıq hələ silah satışı səviyyəsinə çatmayıb, lakin siyasi dəstək və kəşfiyyat təminatı artıq var.

Nəticələr
Birtərəfli öhdəliklər yoxdur - ikitərəfli trafiklə bu, bahadır və yalnız ziddiyyətlərlə uzağa getmək mümkün deyil. Artıq Ermənistandan beynəlxalq aləmdə müvafiq addımlar atmaq tələb olunur və bundan sonra da tələb olunacaq. İsrail İranın Ermənistandakı təmsilçiliyinin genişlənməsinə və İranın erməni diasporunun potensialından istifadə etməsinə sakit baxmayacaq. Rusiya və İran arasında Qərblə qarşıdurma dərinləşməkdə davam edir və tərəfdaşların Ermənistana qarşı tələbləri daha da artacaq. Ermənistan ərazisində artıq Rusiya hərbçiləri, Aİ missiyası, İran “inşaatçıları” və ən böyük ABŞ səfirliyi yerləşir.

“Ermənistanın təhlükəsizlik sistemi” adı altında formalaşan qat-qat kökənin konflikt potensialı var, çünki bu qatlar Ermənistanın daxilində açıq münaqişəyə girə bilərlər.

https://t.me/mneniyefm/1308