Belə bir oyun var - gözünü qırpmadan bir-birinə baxırlar İlk gözünü qırpan uduzur. Cənubi Qafqazda rəqibin gözünü qırpması üçün hamı diqqətlə bir-birinə baxır.
Qısaca keçək:
Azərbaycan nəzarət-buraxılış məntəqəsinin quraşdırılması ilə bağlı təkliflərini prezident səviyyəsində dilə gətirib və Blinkenlə söhbətdə Ermənistan silahlı qüvvələrinin 10 mindən çox kontingentinin Qarabağda olması mövzusu ayrıca səslənib. Açıqlamada bu mövzunun qeyd olunması o deməkdir ki, Dövlət Departamenti rəhbərinin Qarabağda güc tətbiq etməmək çağırışına Azərbaycan tərəfinin cavabı olub.
Rusiya Mirzoyanı ayağına gətirdi (azərbaycanlıların dediyi kimi...), lakin Moskva başa düşməlidir ki, bunu Ermənistan rəhbərliyi Qərbin, xüsusən də Aİ-nin tövsiyələrindən sonra edib. Məhz avropalılar Paşinyana bu mərhələdə Rusiya ilə münasibətləri daha da pisləşdirməməyi məsləhət görürlər, çünki Rusiya “yerdədir”. Aİ-nin "yerdə" az resursu var - Aİ-nin Ermənistandakı missiyası butafordur, Bakıda Azərbaycanın təhlükəsizliyinə Ermənistan tərəfindən təhlükə barədə danışarkən artıq bunu xatırlayanlar azdır.
Deməli, Rusiya Mirzoyanın gəlişinə və “səmimi” söhbətinə aldanmamalıdır. Bu, Ermənistan rəhbərliyinin avropalıların tövsiyəsi ilə Rusiyanın köməyi ilə vaxt udmaq cəhdindən başqa bir şey deyil.
İran da fəallaşıb – Çinin Səudiyyə Ərəbistanı ilə vasitəçiliyi ilə əldə olunan razılaşmalar və Körfəz ölkələri ilə gələcək razılaşmalar İrana cənub cinahında rahatlamağa imkan verir. Azərbaycanla şimal sərhədlərində hərbi fəaliyyət səudiyyəlilərlə normallaşmanın törəməsidir. Şərti anti-İran koalisiyasında ixtilaf var, lakin İsrailin zərbəsi məsələsi gündəmdən düşməyib.
Azərbaycan artıq Qarabağda İranı məhdudlaşdırmaq üçün addımlar atıb. Bununla yanaşı, İranın hücumu zamanı Şuşa bəyannaməsini və Türkiyənin Azərbaycanın tərəfində iştirakını heç kim ləğv etməyib. Bundan əlavə, İsrail də kənarda durmayacaq. Beləliklə, fəsadlar olacaq!
Yeri gəlmişkən, Azərbaycan treki İran üçün heç bir aksiyanın olmadığı yeganə trekdir. Türkiyə və Rusiyanın təmsil etdiyi vasitəçilər gərginlik bölgəsində sakitliyə can atırlar. Bununla belə, düşünürəm ki, bəlkə biz İranın ali rəhbərinin şəxsi nümayəndəsini Bakıda və ya üçüncü ölkədə hardasa, Azərbaycan nümayəndələri ilə görüşdə görərik. Ehtiyac olanda bunu necə edəcəyini bilirlər.
Seçkiqabağı Türkiyə uzaq görünsə də, ilk baxışdan belədir. Türkiyənin müttəfiqləri dünyanın müxtəlif bölgələrində Türkiyənin xarici siyasət nüfuzunun dəyişməməsi üçün əllərindən gələni edirlər. Cənubi Qafqazda böyük müharibə olarsa, Türkiyə iştirak etməyə bilməz, bu aksioma, belə demək mümkünsə, həyatdır! Bəli və seçki kampaniyasına da uyğundur.
ABŞ və Aİ - bu cütlük, düzünü desəm, bezdilər. Valı dəyişdirin, hər gün eyni şeydir... Biz hamımız Konqresdəki dinləmələrdə Dövlət Departamenti rəsmilərinin bəraətverici tonda olduğunu görmüşük. Yaxşı, zəng etdilər, xəbərdarlıq etdilər, nə olsun?! Laçın yolunda heç kim ABŞ-ın çağırışlarından bir santimetr də geri çəkilməyəcək!
Ermənistanın dağıdıcı hərəkətlərinə işarə etməmək və yalnız Azərbaycandan danışmaq - bu, həddən artıq çoxdur. Bu, Ermənistanı yaxşı edəcək?! Yox! Olmayacaq! Sanksiyalarla qorxudursunuz? Yaxşı, onları da tətbiq edin! Biz də bilək ki, nə üçün sanksiyaya məruz qaldıq və günahlandırıldığımızı etdik! Və beləliklə, boş bəyanatlar, Avropa Parlamentlərinin qətnamələri ağzımızı yordu. Ötən 25 ildə Qərb bizə “yola verməy”i öyrətdi və bizim Xarici İşlər Nazirliyimiz indi belə edir.
Mövzuların kristallaşmasını nəzərə alsaq, belə qənaətə gəlmək olar ki, eskalasiyanın məqsədi Ermənistan silahlı qüvvələrinin Qarabağdakı hərbi infrastrukturu və nəzarət-buraxılış məntəqəsinin yaradılması əməliyyatı olacaq. Şərti sərhəddə Ermənistan silahlı qüvvələrinə kabus yaradıla bilər ki, onlar özlərinə qarşı təhlükə hiss etsinlər, sonra daha çox söz-söhbətə çevrilsinlər. Zamanla sınanıb!
Yeni reallıq bizə diplomatik yolda irəliləməyə imkan verəcək.
Biz sanksiyalara hazırıqmı?! - bu haqda düşünməliyik! Qərbdə bir qrup Allah vurmuş ermənipərəstlər var, təşəbbüslər də olacaq, haradasa nəsə edə bilərlər.
Ermənistan?! İstənilən hesablamada uduzuram - ona görə yox ki, mən azərbaycanlıyam və arzularımı həqiqət kimi qələmə verirəm. Sadəcə, məntiq belədir - sülh müqaviləsi olmadığı halda Ermənistanın subyektivliyi yoxdur, özü və qonşuları üçün həyatı çətinləşdirir, qeyri-sabitlik mənbəyi olaraq qalır. Ermənistan üçün ən az itki Qarabağdır.
Qaçılmaz eskalasiya böyük regional müharibəyə gətirib çıxarsa belə, ən çox itirən Ermənistan olacaq. Ermənistan rəhbərliyi dağıdıcı spiral seçib və bunun nəticəsini görməlidir! Paşinyan döndərə bilər, bunu o, bacarır, amma bunu operativ şəkildə, yaxşı olar ki, gecələr etsin. Onsuz da Paşinyan çox gec olmadan “gecikmiş təslim”ə imza atmalı olacaq. Azərbaycan Ermənistan rəhbərliyini gözünü qırpmağa məcbur edəcək. Ermənistan Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqoryan isə bu dəfə Paşinyanı gözünü qırpmamağa inandıra bilməyəcək!