Suriyada nə baş verir?

Suriyadakı qarşıdurmalarda iştirak edən qrupların və ölkələrin qısa təsviri:

Əsəd rejimi Suriya hökumətinin rəsmi qüvvələri, dövlət qurumları və milli ordu ilə təmsil olunur.

Əsas qüvvələr:

-  Suriya Ərəb Ordusu (SAA): Bu, hökumətin ordusudur. Böyük hərbi struktura malikdir, lakin müharibə zamanı ciddi zəifləyib.

-   Xalq Müdafiə Qüvvələri (PDF): əsasən rejimə sadiq yerli milislərdən ibarət yarımhərbi strukturdur.

Əsəd rejimini dəstəkləyən ölkələr:

-   Rusiya: 2015-ci ildən bu yana rejimi hərbi və diplomatik cəhətdən dəstəkləyir. Hərbi təyyarələr və muzdlular (məsələn, Vaqner) vasitəsilə dəstək verir.

-   İran: rejimə canlı qüvvə, silah təchizatı və təlim keçmiş döyüşçülərlə dəstək verir.

İranın Suriyada dəstəklədiyi qüvvələr:

-  "Hizbullah": rejimin əsas və ən güclü qeyri-dövlət müttəfiqi.

-  Şiə milisləri: İranın maliyyə dəstəyi ilə fəaliyyət göstərən Fatimiyyun və Zeynəbiyyun Briqadaları kimi qruplar.

Əsəd rejiminə qarşı mübarizə aparan əsas müxalifət qrupları:

-  Azad Suriya Ordusu (ASO): 2011-ci ildə yaradılmış Suriya müxalifətinin əsas qüvvəsi. Hazırda “Suriya Milli Ordusu” (SNA) adı altında fəaliyyət göstərir və Türkiyə tərəfindən dəstəklənir. Türkiyənin nəzarəti altında olan ərazilərdə (məsələn, Əl-Bab, Afrin) fəaliyyət göstərir. Türkiyə tərəfindən silah, təlim və logistika ilə təmin olunub.

-   "Hey'at Təhrir əl-Şam" (HTS): əvvəllər Cəbhət ən-Nusra kimi tanınan, "Əl-Qaidə" ilə əlaqələri var idi, lakin sonradan qopduğunu açıqladı. İdlib bölgəsindəki ən güclü qruplardan biri. Əbu Məhəmməd əl-Colani tərəfindən təsis edilmişdir. Türkiyə rəsmi olaraq dəstəkləmir, amma qeyri-rəsmi əlaqələri var.

-  Suriya Demokratik Qüvvələri (SDF/YPG terror təşkilatı): Kürdlərin rəhbərlik etdiyi qruplaşma əsas komponentdir - YPG. Mazlum Kobani YPG-nin baş komandanıdır. ABŞ bu qruplaşmaya İŞİD-ə qarşı mübarizədə əsas müttəfiq kimi baxır. Türkiyə YPG-ni Kürdüstan İşçi Partiyasının (PKK) qolu hesab edir.

-  "Xuras əd-Din": HTS ilə rəqabət aparan Əl-Qaidəyə sadiq qrup.

 Münaqişədə olan fraksiyalar:

-  HTSH və SNA: HTSH Azad Suriya Ordusunun bəzi fraksiyaları ilə vuruşdu.

-  HTŞ və Xurasəddin: ideoloji və hərbi liderlik uğrunda mübarizə.

-  Kürdlər və müxalif qruplar: sərhədlərdə YPG/SDF və müxalifət fraksiyaları (HTŞ, FSA) arasında qarşıdurmalar.

Beynəlxalq təsir və əməkdaşlıq:

-  YPG ABŞ-dan silah və hava dəstəyi alır.

-  Azad Suriya Ordusu əvvəlcə ABŞ-dan yardım aldı, lakin sonra diqqət YPG/SDF-yə keçdi.

-  Rusiya Əsəd rejimini həm siyasi, həm də hərbi cəhətdən dəstəkləyir. Türkiyə ilə də müəyyən səviyyədə əməkdaşlıq var (Astana prosesi çərçivəsində), baxmayaraq ki, onlar da münaqişədə rəqibdirlər.

-  İran şiə milisləri vasitəsilə Əsəd rejiminə dəstək verir. Sünni müxalifəti ilə açıq düşmənçiliyə səbəb olur.

- İsrail Suriyada İran və "Hizbullah" mövqelərinə zərbələr endirərək, İranın təsirini məhdudlaşdırmağa çalışır.