44 günlük sindrom pozuldu...

2016-cı ilin aprel döyüşlərindən sonra Ermənistan-Azərbaycan trekində 4 günlük qayda qüvvədə idi... Ki, cəmi 4 günə nəyisə etmək olar... 2020-ci ilin sentyabrında bu stereotip qırıldı, 44 gün meydana çıxdı. 2022-ci ildə Laçın yolunda ekoaksiya artıq 44 gündür ki, davam edir və aksiyanın məqsədləri tam reallaşana qədər də bitməyəcək.
 
2020-ci ildə olduğu kimi, bir sıra hadisələr təkrarlandı:
 
- səbəbləri qeyd etmədən müharibəni/“blokada”nı dayandırmaq çağırışları var. 2020-ci ildə Ermənistanın qoşunlarını işğal olunmuş ərazilərdən çıxarması ilə bağlı məqsədyönlü çağırışla paralel olaraq, çox az adam müharibənin dayandırılmasına çağırıb. Bu gün də Azərbaycana edilən çağırışların əksəriyyəti aksiyanın səbəblərini - Ermənistanın yoldan hərbi məqsədlər üçün istifadə etməsini, minaların, hərbçilərin, silah-sursatın daşınması, iranlı diversantlar və s., Azərbaycanın təbii sərvətlərini nəzərə almır.
 
- qərəzli siyasətçilərin və KİV-in yüzlərlə məqaləsi, tvitləri və bəyanatları dərc olunur; BMT Təhlükəsizlik Şurasında nəticəsiz müzakirələr var ... Avropa Parlamentinin bir qətnaməsi var - o da 2020-ci ildə müharibə bitdikdən sonra, bu dəfə aksiya zamanı verilib.
 
- 2020-ci ildə Rusiya Azərbaycanın Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin çıxarılması ilə bağlı tələblərini həyata keçirmədən müharibəni dayandıra bilmədi. Beləliklə, indi Rusiya 2022-ci il dekabrın 12-dən əvvəlki vəziyyəti qaytarmaq üçün tədbirlər görə bilmir. İşlər Azərbaycanın şərtlərini qəbul etməyə doğru gedir. Üçtərəfli hərəkətlərin həyata keçirilməsinin “sərtliyi” Ermənistanın əməl etmədiyi BMT Təhlükəsizlik Şurasının dörd qətnaməsi ilə müqayisə oluna bilər. Deməli, indi Azərbaycan birtərəfli addımlar atır – “beynəlxalq vasitəçilik” Bakıya öz təhlükəsizliyini öz resursları ilə təmin etmək üçün seçim qoymur.
 
- Qərb vasitəçiliyi zəifləyir... 2020-ci ildə olduğu kimi. Avropa İttifaqının tam qeyri-adekvat olması Fransanın ermənipərəst mövqeyi ilə bağlıdır.
 
- 2020-ci ildə olduğu kimi, indi də xərclər var. Bunsuz heç nə mümkün deyil. Antiazərbaycan məzmun yaradılır. Amma Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin şəxsi heyəti arasında itki olmadığı halda bu, hədəflərə çatana qədər heç nə deyil. Hər şey keçir və bu da keçəcək! Nə qədər ki, yalnız informasiya köpüyü var, - ölkəyə və ya rəhbərliyə qarşı sanksiyalar, yaxud heç bir hərəkət yoxdur Əgər söhbət Qarabağa görə Azərbaycana qarşı sanksiyalardan gedirsə, bu, problemin hərbi yolla operativ həllinə gətirib çıxaracaq.

- Ermənistan rəhbərliyinin və Qarabağda hərbi cinayətkarların manevr meydanı daralır. Rusiya trekində Paşinyana öhdəliklərin “ciddi” icrasına ehtiyac var. Bununla belə, bu işləmir. Moskva üçtərəfli bəyanatlardan irəli gələn öhdəlikləri qəbul etmək bir yana, heç Mirzoyanı da Moskvaya gətirə bilməz. Qərb yolunda Paşinyan Qarabağ mövzusunu irəli sürə bilmir və onun “Rusiya sülh müqaviləsi layihəsinə yüz faiz dəstəyi” qıcıq və qəzəb doğurur. Bu, ABŞ və Avropada məyusluğa səbəb olur. Avropa Parlamentinin və Aİ missiyasının (əvvəlcə 400, sonra 200, 100 müşahidəçi göndərmək) qətnaməsi İcevan tülküsinə cəsarət vermək üçün bir avansdır. Artıq yox... Axı Bakının inamı itir.
 
Azərbaycan nümayiş etdirir ki, təzyiqlərə baxmayaraq, öz xəttindən dönmür. "Vardanyan layihəsi" yalnız addımların həyata keçirilməsini sürətləndirdi. İndiki mərhələdə Bakı üçün sülh müqaviləsinin Moskva trekində öz versiyasını möhkəmləndirməsi vacibdir. Soçidə bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanımaq haqqında Praqa tezisini təkrarlamağa nail olmuşdular.
 
Aİ-nin özünü yox etməsi Gürcüstanda Amerikanın pərdəarxası iştirakı ilə regional üçtərəfli görüşlə əvəz edilə bilər. Niyə də yox?! Vaşinqton bir daha əmin oldu ki, Avropa "yoxdur"... ABŞ bunda nə qədər maraqlıdır, biz Rikerin yerinə təyinatdan və vəzifənin məzmunundan anlayacağıq.
 
Azərbaycanın tələblərini Arayikdan öyrəndik, ancaq hansı müddətlərin müəyyən olunduğu qeyd olunmur. Nə isə deməyə əsas verir ki, çox şey qalmayıb... Qarabağ xuntası dağılanda qarşıdakı günlər, həftələr özünü göstərəcək. Amma onlar qırılacaqlar, necə ki, 44 gündə Paşinyan qırıldı, bunlar da qırılacaq. Əsas odur ki, biz psixoloji maneələri dəf edək, stereotipləri qıraq. Həm də bu günlərdə kimin və necə davrandıqlarını yadda saxlayaq...