ABŞ seçkilərinin kulminasiya nöqtəsinə az qalıb

Azərbaycan və Ermənistan mövzusu son bir neçə həftədə aktuallaşıb.

Demokratların namizədi ABŞ ermənilərinə müraciət ünvanlayıb.

Prezident Bayden Azərbaycan və Ermənistan liderlərinə məktub göndərib.

Respublikaçı namizəd Tramp əvvəlcə bir neçə cümləlik tvitlə işıqlandırdı və o, ən iyrənc və radikal din xadimi, katolikos I Aram ilə telefonda danışdı.

Başa düşmək lazımdır ki, I Aram Livandadır və bu kimi erməni mövzusu ilə yanaşı, Tramp üçün Livan mövzusunu da qeyd etməsi vacib idi, çünki onun üçün vacib olan dövlətlərdə müsəlmanların yanına gedib orada Livandan danışırdı.

Prinsipcə, vəssalam...

ABŞ ermənilərinin özləri buna necə baxırlar?

Ermənilərin bu kateqoriyası Azərbaycan və Türkiyəyə münasibətdə ən radikaldır. Diaspor təşkilatları şərti olaraq üç qrupa bölünür: daşnaklar, ramkavarlar, hunçaklar...

Deyə bilərik ki, ermənilərin müxtəlif qruplarının ümumi məqsədi var - Ermənistana kömək etmək: lakin Qarabağ mövzusunda yanaşmalar fərqlidir...

Daşnakların ən fəal lobbi təşkilatı olan ANCA var.

Bayden 1915-ci ildə mövcud olmayanı tanıdıqdan sonra Qarabağdan olan ermənilər mövzusu ilə doldurulmuş boşluq yarandı.

Daşnakların ümidlər siyahısında rüşvətxor konqresmenlər və senatorlar vasitəsilə səsləndirdikləri bir sıra ən radikal tələblər var.

Lakin əsas daşnak təşkilatları Trampdan inciyiblər, çünki onların fikrincə, o, 2020-ci ildə müharibəni dayandırmayıb və ABŞ ermənilərin Qarabağdan köçməsinə icazə verdiyi üçün Bayden administrasiyasından inciyiblər. Nəticədə daşnaklar erməniləri heç bir namizədə səs verməməyə çağırıblar...

Bundan sonra Tramp kritik ştatlarda ermənilərdən dəstək almaq üçün dini libaslı terrorçu I Arama mətnlər və çağırışlar etməyə başlayıb.

Son və gələcək üçün nə əldə edirik?

Dəfələrlə qeyd etdiyimiz Bayden administrasiyasının erməni mərkəzli yanaşması nəticəsində ABŞ prezident seçkiləri öncəsi Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh müqaviləsinə nail ola bilmədi. Uğursuzluq amerikalı diplomatların seçici yanaşması ilə bağlı olub və bunun əsasında ABŞ Konqresi və Senatında ermənipərəst siyasətçilərin qorxusu dayanıb.

Gələcək üçün...

ABŞ-dakı erməni təşkilatları seçkilərdə kimin qalib gəlməsindən asılı olmayaraq, seçkilərdən sonra namizədlərin Qarabağdan olan ermənilərlə bağlı açıqlamalarından istifadə edəcək. Bu, Azərbaycanla Ermənistan arasında münasibətlərin normallaşması prosesinə xələl gətirəcək.

Yeni seçilən prezident  məhz bizim mövzumuza tələsməyə çalışacaq, çünki Rusiya ilə Ukrayna arasındakı müharibə, eləcə də Yaxın Şərq böhranı ilə müqayisədə Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh müqaviləsinin mövzusu ən mürəkkəb mövzudur.

İndiki məqamda Azərbaycan diplomatiyası ABŞ-ın yeni rəhbərliyinin təkliflərini konstruktiv istiqamətə yönəltmək üçün hər cür səy göstərməli olacaq və əgər bu, məhz həmin ermənipərəstliyə görə mümkün deyilsə, o zaman növbəti dalğaya hazırlaşmaq lazımdır. 

Birləşmiş Ştatlar başa düşməlidir ki, Qarabağ mövzusunda Bakı bir millimetr belə yerindən tərpənməyəcək... və əgər Vaşinqton sanksiyalarla hədələyib, birtəhər tətbiq etsə, bu, bu sanksiyaların tətbiq olunduğu ölkə, yəni Paşinyan rejimi, Vaşinqtonun sevimlisi olan Ermənistan üçün təhlükə yaradacaq...

Konstruktiv hərəkət etmək daha yaxşıdır, çünki sülh müqaviləsinin mövzusu işlənib hazırlanıb, yalnız müsbət impuls, tərəflərin prosesi başa çatdırmaq və belə mühüm beynəlxalq müqaviləni ilkin mərhələdə öz "xəzinələrinə" əlavə etmək üçün konkret təkliflər qalıb.