Ermənistan KTMT-dən, yoxsa KTMT Ermənistandan çıxacaq?!

Ermənistan 2023-cü ili müsbət iqtisadi göstəricilərlə başa vurub, Aİİ çərçivəsində ticarət dövriyyəsi bir daha sabit artım nümayiş etdirir (Ermənistanın Avrasiya İqtisadi İttifaqı ölkələri ilə ticarət dövriyyəsi 2023-cü ildə 42,7% artaraq 7 milyard 615 milyon 977 002 dollar təşkil edib). Rusiya ilə rəqəmlər fantastik 7,3 milyard dollar (!!!) göstərir ki, bu, 2021-ci il üçün müharibədən əvvəlki rəqəmdən (cəmi 2,6 milyard dollar) demək olar ki, üç (!!!) dəfə çoxdur.

Yəni, Paşinyan Ukraynadakı müharibəyə və Rusiyaya tətbiq edilən sanksiyalara görə öz reytinqini saxlayır.
 
Baş nazirin reytinqi üçün ən böyük təhlükə Ermənistanın təhlükəsizlik sistemidir ki, Paşinyan onu rusiyayönlü kursdan qərbyönümlü kursa çevirmək qərarına gəlib və bu faktdan çox ritorikdir. Bəli, Ermənistan KTMT və MDB-nin işində iştirakdan imtina edir, lakin Irəvan hələ də təşkilatda tamhüquqlu üzvlüyünü saxlayır.
 
Ermənistanın KTMT-də iştirakının göstəricisi təşkilatın baş katibi tərəfindən bir ay əvvəl İrəvana gətirilən, Ermənistanın baş naziri tərəfindən imzalanmamış təşkilatın son sənədləri olaraq qalır. Rəsmi İrəvan intriqa saxlamaqla sənədləri saxlayır. Axı sənədlər imzalansa, bütün bu bəyanatlar və Ermənistanın fikir ayrılığına dair nümayişlər farsa çevriləcək. Belə təəssürat yaranır ki, Paşinyan təşkilatı iflic vəziyyətinə salmağa hazırlaşır ki, KTMT özü Ermənistanı qurumdan çıxarsın. Yəni, Paşinyanın “KTMT-nin Ermənistanı tərk etməsi ilə bağlı” absurd ifadəsi real forma almalıdır.
 
Halbuki KTMT NATO deyil... Orada gözləyə bilərlər...
 
Ehtimal etmək olar ki, Paşinyan Ermənistanın baş naziri ilə Qazaxıstan Prezidentinin təmasları çərçivəsində Ermənistanın KTMT-dən çıxması prosesinin təşəbbüskarının məhz Qazaxıstanın olduğuna eyham vuracaq... Qazaxıstanın bunu niyə etməsi aydın deyil. Amma Paşinyan bunu edə bilər, hətta Qərb himayədarlarından belə bir təkliflə Qazaxıstan rəhbərliyinə müraciət etməyi xahiş edə bilər. Qazaxıstan KTMT və Aİİ-də (Ermənistandan sonra) yeganə ölkədir ki, Qərblə geniş mənada (ABŞ, Aİ, Türkiyə) tam münasibətlərə malikdir.
 
Son aylar Rusiya Ermənistan rəhbərliyinin bəyan etdiyi niyyətlərinə reaksiya verir, kəskin və diplomatik bəyanatlardan uzaq bəyanatlarla iqtisadi sahədə mövqelərini gücləndirməklə yanaşı, Aİİ-nin iclasının sədrlik edən Ermənistanda deyil (Rusiya prezidentinin uça bilməyəcəyi yerdə), Moskvada keçirilməsi təklifi ilə çıxış edib.

Səbir çəkişməsi davam edir. Moskva anlayır ki, iqtisadiyyatda zaman öz tərəfindədir. Ermənistanın Rusiya ekosisteminə inteqrasiya ətaləti getdikcə güclənir. Bu da öz növbəsində Ermənistanın baş nazirinə təkliflər verən Qərbin xoşuna gəlmir, nəticədə Aİİ inteqrasiyasının verilmiş variantları ilə Ermənistan iqtisadiyyatını inkişaf etdirmək funksiyasını yerinə yetirən Ermənistanın iqtisadiyyat naziri həbs olundu. Qəribədir ki, iqtisadiyyatı sabit artım nümayiş etdirən ölkədə iqtisadiyyat naziri həbs olunur... Ticarət dövriyyəsini genişləndirmək sanksiyalardan yan keçmək sxemlərinə daha çox adamı cəlb etmək deməkdir ki, bu da son nəticədə ictimai rəyə təsir edir.
 
Paşinyan seçim qarşısındadır... İctimaiyyətdə özünü qərbpərəst kimi təqdim etmək, amma reallıqda Rusiyaya qarşı sanksiyalardan divident toplamaqda davam etmək getdikcə çətinləşir. Qərb onu iqtisadiyyatda mənfi nəticələr verəcək və reytinqini aşağı sala biləcək siyasi qərarlar qəbul etməyə sövq edir. Bütün bunlar isə Azərbaycanla sülh müqaviləsi bağlamaq ərəfəsində, onun legitimliyə ehtiyacı olanda baş verir...
 
Paşinyanın yarıtmaz qərarları onun hakimiyyəti üçün təhlükə yaradır. Və Paşinyanın bu zəifliyi həm Moskvaya, həm də Bakıya aydındır. Səbəbsiz deyil ki, ilin əvvəlindən Paşinyan “təcavüz etməmək paktı” və ya şərti sərhədin demilitarizasiyası ilə bağlı təşəbbüslər səsləndirir. Hakimiyyət ətrafında ictimai dairələrdə işlənən yeni təşəbbüs Ermənistanın bitərəf statusudur ki, bu da yeni Konstitusiyada öz əksini tapmalıdır. Bu isə Ermənistanın hərbi-siyasi bloklardan çıxması və öz ərazisində xarici qoşunların yerləşdirilməsindən imtina etməsi deməkdir. Cəsarətlidir, elə deyilmi?
 
Beləliklə, Qoşulmama Hərəkatına üzvlükdən uzaq deyil...