Kanaklar bəyanat verdilər

Bu il mayın 13-dən - Yeni Kaledoniyadakı indiki hadisələrin başlanğıcından etibarən Fransa bu uzaq ərazidə köhnə müstəmləkə kabusunu yenidən canlandırmağa başlayır. Dövlətin adanın cənubundakı Mont-Dore kommunasında yerləşən Saint-Louis qəbiləsinə münasibəti, təəssüf ki, Əlcəzair müharibəsi zamanı yerli əhaliyə qarşı edilən rəftarı xatırladır. Heç bir xəcalət çəkməyən dövlət, qeyri-mütənasib güc münasibətinə baxmayaraq, zərərsizləşdirilməli və susdurulmalı olan 1200 cinayətkarla iş aparırmış kimi davranır.

Tarixinə iz qoymuş qəbiləmiz üç övladının öldürülməsinə layiq idimi? Bu gənclər cəsarətlə siyasi ideallarını müdafiə etdikləri üçün öldürülmüşdü. Əllərində sadəcə ov tüfəngləri, daş atma alətləri, ayaqlarında sadə başmaqlar olan bu gənclər, GIGN-in (Fransa Milli Jandarması) güllələrinin altında can verdilər. Görünür, bizim bədbəxtliyimizə görə Yeni Kaledoniya ilə Fransa arasındakı bir neçə min kilometr məsafə özünümüdafiə anlayışını Sakit okeanda öldürmək üçün lisenziyaya çevirdi.

Bu fikirlər kanakların yaydığı bəyanatda yer alıb.

Bəyanatda deyilir: “1981-ci ildə edam edilən müstəqillik lideri Pierre Declercqin sui-qəsdçilərinin peşman olmadıqları görünür. Buna görə də, dövlətin üç gənc kanakı güllələmək üçün bu qədər vasitəni işə salmağa vadar edən səbəblərini sorğulamaq haqqımızdır. Daha da narahatedici olan isə hələ də sağ olan qəbiləmizin gənclərindən, qardaşlarının eyni aqibəti ilə üzləşməmək üçün, hakimiyyətə təslim olmalarının tələb edilməsidir. Hər kəs bilir ki, belə kiçik bir ərazidə, onlar istənilən anda yaxalanıb həbs oluna bilərlər.

Beləliklə, Saint-Louis adasında ədalət qeyri-adi sürətlə “bərpa olunmağa” çalışılır. Halbuki, hakim Claire-Marie Casanovanın dediyi kimi, “ədalət heç vaxt zamanında yerində deyil, heç vaxt vaxtından əvvəl olmayıb, həmişə gecikməsi ilə tənqid olub”. Bəs niyə qəbiləmizin hüquqi məsələlərində birdən-birə bu tələsiklik var? Bu sualın cavabı tələb olunur, çünki dövlətin bu məsələdəki həqiqi motivləri ilə bağlı şübhələrimiz var.

Əminliklə bildiyimiz tək şey budur ki, bu dövlət üçün nə hüquqa hörmət edilməsi, nə də insan həyatlarının itirilməsi onun ilahi missiyasını yerinə yetirməyinə əngəl törətmir.

Buna əmin olmaq üçün, sadəcə olaraq, bizim yollarımızda qanunsuz şəkildə dövr edən hərbi avtomobillərin sayının artmasını müşahidə etmək kifayətdir. Sanki qəbiləmizin ətrafında Sakit okeanın Berlin divarını tədricən yüksəldirlər. Torpaqlarımız blokadaya alınıb, əhalimiz aclıq çəkir və gənclərimiz öldürülür. Biz artıq yerli məhkəmədən heç nə gözləmirik. Ona məcburən müraciət edirik, amma onun ədalətsiz qərarları güclüləri qoruyur, zəifləri əzir və bizi anlaşılmazlığın dibinə salır.

Biz Saint-Louis qəbiləsinin, istəmədən də olsa, dövlət tərəfindən təşkil edilmiş dəhşətli bir oyunun mərkəzində olduğuna əminik. Burada qurbanlar dövlət tərəfindən təşkil olunan bir propaqandanın vasitəsilə cəllad kimi təqdim edilir və beləliklə, müstəmləkə nizamı qorumağa çalışırlar.

Əgər Saint-Louisdəki hazırki sistem dövlətin bütün ərazini nəzarətdə saxlama iddiası üçün bir “qəza testi” kimi təsvir edilirsə, bilsin ki, bütün bir qəbiləni şəhid etməsi, bəlkə də Kanakın müstəqillik arzusunu boğmaqdan daha asan olacaq”.

Bəyanatı Qəbilə klan başçıları Şurasının sədri Eugene Decoire və şuranın üzvü Yohann Vamytan imzalayıb.