Meymunçiçəyi virusu nədir?

Bu il Avropadan sonra meymunçiçəyi virusuna ilk dəfə ABŞ-da rast gəlinib. Virus ABŞ-da bu yaxınlarda Kanadaya səfər etmiş bir kişidə aşkar edilib.

Çərşənbə günü İspaniyada 23 nəfərdə meymunçiçəyi xəstəliyinin əlamətləri olduğu açıqlanıb.

Portuqaliyada 15 şübhəli hadisənin araşdırıldığı qeyd edilib.

Böyük Britaniyada da iki yeni meymunçiçəyi xəstəsi aşkar edilib. Bununla da ölkədə yoluxanların ümumi sayı 9-a yüksəlib.

Meymunçiçəyi nadir bir virusdur. Çiçək xəstəliyinə bənzəyir.

Lakin meymunçiçəyi olan insanlarda xəstəlik daha yüngül keçir və mütəxəssislər bu halda yoluxma ehtimalının az olduğunu bildirirlər.

Virusa, adətən, Qərbi Afrika ölkələrində tropik meşələrin yaxınlığında rast gəlinir. Virusun iki əsas ştammı var: Qərbi Afrika və Mərkəzi Afrika.

Virusun ilk əlamətləri qızdırma, baş ağrısı, şişlik, bel ağrısı, əzələ ağrısı və zəiflikdir.

Qızdırma azaldıqdan sonra, adətən, üzdə başlayan və daha sonra bədənin digər hissələrinə, əksər hallarda ovuclara və ayaqlara yayılan səpgilər əmələ gələ bilər.

Çox qaşıntılı ola bilən səpgilər qabığa çevrilərək dəyişir və müxtəlif mərhələlərdən keçdikdən sonra azalır. Yaralar izlər buraxa bilər.

Virus meymunçiçəyi olan başqa bir şəxslə yaxın təmas zamanı yayıla bilər. Virus bədənə dəri sıyrıqları, tənəffüs yolları, gözlər, burun və ya ağızdan daxil ola bilər. Cinsi əlaqə zamanı birbaşa təmas yolu ilə də ötürülə bilər.

Virus, həmçinin meymun, siçovul və dələ kimi yoluxmuş heyvanlar vasitəsilə və ya yataq dəsti və paltar kimi əşyalarla təmas yolu ilə də yayıla bilər.

Əksər hallarda virusa yoluxanlarda xəstəlik yüngül formada olur. Virus bəzən suçiçəyi xəstəliyinə bənzəyir və bir neçə həftə ərzində öz-özünə yox olur.

Bununla belə, meymunçiçəyinin Qərbi Afrikada ölümə səbəb olması faktı da mövcuddur. 

Virus ilk dəfə meymunda aşkar edilib. 1970-ci ildən bəri 10 Afrika ölkəsində epidemiyalar baş verib.

Afrikadan kənarda ilk hal 2003-cü ildə ABŞ-da baş verən epidemiya ilə qeydə alınıb. Xəstəlik insanlara çöl itlərindən keçib. Ümumilikdə 81 yoluxma qeydə alınıb ki, bu halların heç biri ölümlə nəticələnməyib. 

2017-ci ildə Nigeriya, ölkədə rəsmi olaraq qeydə alınan sonuncu meymun epidemiyasından təxminən 40 il sonra ən böyük epidemiyasını yaşadı. “Meymun çiçəyi”nə şübhəli 172 hadisə qeydə alınıb, xəstələrin 75 faizi 21-40 yaş arası kişilər olub. 

2021-ci ildə isə Konqoda bu xəstəlikdən 24 nəfər dünyasını dəyişib. 

Meymunçiçəyinin müalicəsi yoxdur, lakin yoluxmanın qarşısını almaqla epidemiyanın qarşısını almaq olar.

Çiçək xəstəliyinə qarşı peyvəndin meymunçiçəyi xəstəliyinin qarşısının alınmasında 85 faiz effektiv olduğu sübut edilib. Çiçək xəstəliyi əleyhinə peyvənddən bəzən istifadə edilə bilər. 

Xəstəliyin epidemiyaya çevrilmə riskinin az olduğu bildirilir.