Paşinyanın təşəbbüsləri nəyi ifadə edə bilər?

Dünən Ermənistanın baş naziri bir qərar verdi və “ideoloji bəyanat” verdi. Beləliklə, Ermənistanın Milli Təhlükəsizlik Strategiyasının dəyişdirilməsi ilə bağlı qərar qəbul edilib. Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqoryan idarələrarası qrupun işinə məsul təyin edilib.

Ermənistanın baş naziri “ideoloji müraciətində” Konstitusiya ilə bağlı referendumun keçiriləcəyini elan edib. Müraciətdən bir sitatı təqdim edirik: “Yeni Konstitusiyanın qəbulunun strateji məqsədi vətəndaşlığı olmayan millətin relikt (qalıq) fəaliyyət ardıcıllığından dövlət qurucu xalqın fəaliyyət qaydasına keçididir”.

Beləliklə, gəlin Ermənistanın baş nazirinin bu təşəbbüslərinə nəzər salaq.

Ermənistanın Milli Təhlükəsizlik Strategiyası Bakıda qıcıq yaradan sənədlərdən biridir, çünki Strategiyada hələ də Ermənistan Respublikasının “dqr”in təhlükəsizliyinin təminatçısı olduğu qeyd olunur. Şübhəsiz ki, Ermənistan rəhbərliyinin artıq yeni Strategiyanın qaralama layihəsi var və biz müəyyən müddətdən sonra Strategiyanın mətni ilə tanış ola biləcəyik və bu sənədin yeni variantının Azərbaycan üçün nə dərəcədə qənaətbəxş olacağını anlaya biləcəyik.

Konstitusiyaya gəldikdə isə, hər şey daha mürəkkəbdir.

Paşinyan “yeni Konstitusiya” ifadəsini qeyd edir və onu iki cür şərh etmək olar: bu, mövcud Konstitusiyaya dəyişiklikdir, yoxsa doğrudan da “yeni” Konstitusiyadır?! Əgər yenidirsə, bu, yeni Bəyannamə ilə yeni respublikanın elan edilməsi deməkdir...

Bu niyə vacibdir?!

Ötən il Ermənistan hökuməti Blinkenin təhriki ilə sərhədin müəyyən edilməsi komissiyasının əsasnaməsi ilə hüquqi hiylə həyata keçirdi. Ermənistan sənədi Konstitusiya Məhkəməsinə göndərdi və Məhkəmənin sənədlə bağlı rəyini aldı. İrəvanda göstərməyə çalışırdılar ki, Azərbaycana ərazi iddiası olan İstiqlal Bəyannaməsinə istinad konstitusiya norması qüvvəsinə malik deyil. Yəni bu sənədə keçid olsa belə, heç bir əhəmiyyəti yoxdur. Beləliklə, Ermənistan hökuməti Azərbaycanın tələbini təmin etməyə çalışırdı.

Bununla yanaşı, Ermənistan Konstitusiya Məhkəməsi qeyd edib ki, Ermənistan Konstitusiyasında dəyişilməz olan hissələr var və Preambula belə hissələrdən biridir. Yəni qeyd olunub ki, Ermənistan istəsə belə, müstəqillik bəyannaməsinə istinad olan Konstitusiyanın Preambulasını dəyişə bilməzlər. Beləliklə, keçilməsi mümkün olmayan bir çərçivə çəkildi.

Məhz o zaman Azərbaycan XİN rəhbəri Ermənistan Konstitusiya Məhkəməsinin qərarının vəziyyəti daha da mürəkkəbləşdirdiyini bildirdi. Əslində, Paşinyan hökuməti özü özünü hüquqi dalana saldı.

İndi Paşinyan “yeni Konstitusiya”nın adını çəkdi... Maraqlıdır, Paşinyan bununla nə demək istəyir, “yeni” Konstitusiya layihəsi nə zaman təqdim olunacaq və referendumun nə vaxt keçirilməsi nəzərdə tutulur - parlament seçkilərindən əvvəl, paralel, yoxsa sonra?!

Keçən ilin əvvəlində Paşinyan artıq Konstitusiya ilə bağlı referendumun keçirilməsi ilə bağlı müzakirələrin təşəbbüskarı olsa da, sonra dayandı və növbəti dəfə bunu unutdu...

Niyə indi?

Belə qənaətə gəlmək olar ki, Paşinyan Vaşinqton və Münhenə səfərlərindən sonra anladı ki, ABŞ və Aİ-nin konsolidasiya edilmiş mövqeyindən əsər-əlamət qalmayıb. ABŞ və Aİ ölkələrinin vahid mövqeyinin sürətlə məhv edilməsi var ki, bu da təbii ki, planetin digər regionlarına və ölkələrinə də təsir edəcək. Qərb dövlətləri diqqəti özlərinə yönəldir və şübhəli geosiyasi layihələrin həyata keçirilməsinə deyil, öz ehtiyaclarına daha çox xərcləyəcək.

Bununla yanaşı, Tramp administrasiyasının Rusiyaya qarşı davranışı göstərir ki, Vaşinqton və Moskva arasında münaqişədən bəhrələnmək istənilən nəticəni verməyəcək.

Belə şəraitdə özünüqoruma instinkti tamamilə fərqli tələbləri diktə edir, yerli səviyyədə danışıqlar aparmaq lazımdır. İlin əvvəlində Azərbaycan prezidenti bəyan etdi ki, Azərbaycanın mövqeyi ifadə olunub və Bakı danışıqları imitasiya etmək fikrində deyil. Danışıqlar prosesinin sürətlənməsi üçün Ermənistandan hərəkət tələb olunur.