Rusiyanın təklifi nə olacaq?

Rusiya nə təklif edəcək?

Ermənistanın baş naziri mayın 25-də Azərbaycan, Rusiya və Ermənistan liderlərinin görüşünü elan edib. Mayın 19-da xarici işlər nazirləri səviyyəsində görüş keçiriləcək. Yəni baş diplomatların görüşü liderlərin görüşünə 6 gün qalmış baş tutacaq. Bu maraqlıdır!

Şübhəsiz ki, Rusiya ABŞ-dakı danışıqların nəticələrini, danışıqların birbaşa iştirakçılarından birinci əldən öyrənəcək.

Nə gözləmək olar?

Bu kontekstdə xüsusi nümayəndə Xovayevin səfəri diqqəti cəlb edir. Xovayev xarici işlər nazirləri və liderlərin görüşündən əvvəl nə ilə gəldi. Yəni o, xarici işlər nazirlərinin iclasını, xarici işlər nazirləri isə dövlət başçılarının görüşünü hazırlayır!

Konstruktiv ssenari:

Azərbaycan şərti sərhəddə keçid məntəqəsi quraşdırdıqdan və Qərbin fəaliyyətindən sonra Rusiyada belə bir anlayış yaranıb ki, yanaşmasında nəyisə dəyişmək lazımdır. Əgər belədirsə, onda Xovayev sülh müqaviləsinin yeni rus variantının layihəsini gətirib və ya Lavrovun mayın 19-da keçiriləcək görüşdə təqdim edəcəyi təklif və yanaşmaları düzəltmək üçün ABŞ-da nə müzakirə edildiyini öyrənməyə gəlib. Xarici işlər nazirləri onları mayın 25-də keçiriləcək görüşdən əvvəl baxılmaq üçün Azərbaycan və Ermənistan liderlərinin yanına aparacaqlar.

Rusiya da maraqlıdır ki, ABŞ-da əldə olunan razılaşmalarda Rusiyanın harada olması və əsaslı fikir ayrılıqlarının olduğu məqamlara necə sıxışmaq olar!

Rusiya haradadır?

Laçın yolunda eksklüzivlik itir. Rusiyanın Zəngəzur dəhlizindəki rolunun transformasiyası təhlükəsi var. Rusiya Sülhməramlı Kontingentinin (RSK) Qarabağdakı taleyi və üçtərəfli bəyanatın müddəaları.

Bu məqamlarda Rusiya Bakı və İrəvanla münasibətlərini müxtəlif cür gizlədir.

Üçtərəfli bəyanata görə, Bakıdan dəstək var, Zəngəzur dəhlizi boyunca da Bakıdan dəstək var, RSK-nın taleyinə görə İrəvandan dəstək var.

Qarabağ erməniləri arasında hərbi diktaturanın nümayəndələri Rusiya üçün yeganə təsir rıçaqı olaraq qalır. Lakin bu rıçaq həm Ermənistan silahlı qüvvələrinin Qarabağdakı qalıqlarını mühasirəyə alan, həm “Vardanyan layihəsi”ni zərərsizləşdirən, həm də nəzarət-buraxılış məntəqəsi yaradan Bakıya təzyiqlə bağlı təsirli deyil; eynilə İrəvanla bağlı - Qarabağ məsələsi etiraz elektoratının birləşməsi ilə nəticələnmir.

Yəni, deyəsən, hamısı sınanıb... Reallığı qəbul edib, gündəmdəki müxtəlif mövzularda öz rolunu təyin etməlidir. RSK ilə bağlı Bakının şərtləri qəbul edilməli, reinteqrasiya prosesində konstruktivlik nümayiş etdirməlidir. Zəngəzur dəhlizi boyunca nəzarəti təmin etmək, sərhədə dair məsləhətləşmələr aparmaq, KTMT-ni Ermənistana yapışdırmaq...

Dağıdıcı ssenari

Və bu yolda çox cəhd etdilər, amma uğursuzluqla nəticələndi. Nəticə yoxdur, yalnız mövqelərdə itkilər var.

Hər halda, Moskvanın reaksiyasının markeri Qarabağda izləniləcək. Söhbət Moskvanın reaksiyasından gedir. Yalnız orada Rusiyanın hələ də təsir rıçaqları var. Bu isə məhduddur, çünki Ermənistanın dəstəyi olmadan Qarabağda müqavimət səviyyəsini resurslarla yüksək səviyyədə saxlamaq mümkün deyil... və Bakı ilə vəziyyəti gərginləşdirmək Qarabağda hərbi infrastruktura zərbələr endirəcək. Bakının son ismarışları - Qarabağdan hərbi infrastrukturun çəkilməsindən ibarətdir ...