Türkiyə şahmatı

Türkiyə Prezidenti Ərdoğan uzun müddətdir ki, “yaxın zamanda yaxşı xəbər gələcək” mesajları verir.

Bu mesajları verərkən bir-birinin ardınca sinxron hadisələrin şahidi olduq və indi də müşahidə edirik.

Aydın olan budur: “Suriya çıxmazını həll edən və yeni xəritəni təqdim edən Türkiyə oldu”.

Təbii ki, burada konyuktura yaratmaq bacarığını, təhlükəsizlik və xarici siyasət addımlarını bir araya gətirmək lazımdır. Aydındır ki, sonradan atılan addımlar MHP lideri Dövlət Bahçeinin “Vaxt tamamdır” deməsi ilə Ərdoğanın “Terrora keçid yoxdur” deməsi arasında birbaşa əlaqənin olduğunu heç şübhəsiz göstərdi.

Suriyada "Gözlənilən Türk" Formatı!

İllərdir Suriya vasitəsilə Türkiyənin daxili siyasətini çalxalayan qrupların məqsədlərindən dəfələrlə yazmışıq.

Əsəddən sonra Suriya ətrafında cərəyan edən hadisələrin xülasəsi belədir: Prezident Ərdoğan sanki şahmat oynayırmış kimi hərəkətlərini buna görə planlaşdırıb, hesablayıb və dizayn edib.

Daxili siyasətdə “suriyalılar”ın təzyiqi və qavrayışına baxmayaraq, Ərdoğan heç vaxt təslim olmadı və doğru olduğuna inandığı yoldan geri addım atmadı.

Bu gün Türkiyə bayrağı Suriya bayrağı ilə yan-yana dalğalanırsa, bu, Ərdoğanın siyasətinin öz məqsədinə çatdığını göstərir.

Təhlükəsizlik Siyasəti və Xarici Siyasət Hərəkətləri

Türkiyə öz qədim dövlət hikməti ilə hərəkət etdi. Suriya bölgəsini bölgə-bölgə, ailə-ailə, tayfa-tayfa tanıyan bir Türkiyə ilə qarşılaşdıq. Bunu bəzilərimiz anlamaqda çətinlik çəkdik.

Əsasən ABŞ, AB, İran və İsrailə yönəlmiş ardıcıl etiraflara, şərhlərə və təhlillərə nəzər saldıqda onların təəccübləndikləri aydın olur. Suriya xalqı arasında nüfuz qazanmış bir Türkiyə göz qabağındadır.

Bu uğur daxili qavrayışlara və böhtanlara baxmayaraq əldə edilib.

Türkiyə, İsrail və ABŞ mərkəzli terror modelini atmaq üçün atdığı addımla sanki bunları deyir:

"Xəritəni dəyişmək istəyirdiniz? Budur xəritə, belə çəkilməyib, belə çəkilib!"

Suriya daxilində dinamika

Türkiyə illərdir Suriya daxilində müxalif qruplar və tayfalarla körpülər qurub. Devrilmiş Əsəd ordusunu, İran milislərini, Rusiya və ordusunu, ABŞ-İsrailin dəstək verdiyi PKK/YPG terror təşkilatlarını və ABŞ-ın yaratdığı digər terror qruplaşmalarını hərtərəfli təhlil edən bir Türkiyə var idi.

Prezident Ərdoğan bu vəziyyəti dəfələrlə dilə gətirib: "Göbək bağımızı özümüz kəsəcəyik!".

Türkiyədəki rəqiblərindən təhlükəsizlik məsələlərində dəstək gözləyən Ərdoğan məyusedici açıqlamalarla qarşılanıb. Bununla belə, ümidini itirmədən doğru hesab etdiyi yola davam etdi.

O, “Şərəfli qayıdış”, “Terrora keçid yoxdur” və “Şad xəbərin üstünə şad xəbər gələcək” ifadələri ilə məqsədini açıq şəkildə ifadə edib. Bu gün biz görürük ki, bütün bu məqsədlər bir-bir həyata keçirilir.

İndi göz qabağındadır ki, Türkiyə təkcə Suriya deyil, bölgədəki bütün problemlərin həllində əsas ölkədir.

“Vəfalı türk yenə gəldi” devizi heç vaxt bitməyib və bitməyəcək. Çünki Türkiyə gözləniləndir!

Suriyadakı qohum və qardaşların sevinci, bir yerdə dayanması Türkiyənin təhlükəsizliyinin təminatıdır.

ABŞ və İsrail əvvəldən Suriyanın bölünməsini istəyirdi. Ancaq Türkiyə bu arzunun qarşısını almaq üçün uzun müddətli fikirləşdi. O, bütün məlumatları və tərəfdaşlarını təhlil edərək addımlar atdı. Əslində Rusiya Prezidenti Putin “Rusiya Suriyada uduzmadı” deyərkən Türkiyə şahmat komandasının haqqını etiraf etmişdi. Rusiyadan tutmuş İrana, hətta ABŞ-a qədər yerdəki faktlara uyğun danılmaz strategiya nümayiş etdirildi. Mən Rusiyanın etiraz edə bilməyəcəyi, İranın müqavimət göstərə bilməyəcəyi, hətta Trampın da günün sonunda başa düşməli olduğu şahmat oyunundan danışıram.

Türkiyə siyasi şahmatını regional aktorları kənarda qoymadan oynadı və yeni paradiqma qurdu.

Qazanmaq - yox edən deyil, əksinə, ümid verəcək və rasional siyasət yaradacaq. Qalib Suriya və onun xalqı olacaq.

Türkiyə hər zaman ümidləri alovlandıran üslubu ilə bu şahmat oyununda fərqini göstərəcək.