Əliyev qəzaya uğrayan təyyarənin Rusiyadan vurulduğunu deyib

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev bazar günü Rusiyada ötən həftə qəzaya uğrayan və 38 nəfərin ölümü ilə nəticələnən sərnişin təyyarəsinin yerdən təsadüfən açılan atəş nəticəsində zədələndiyini bildirib və əlavə edib ki, Rusiyada  bəziləri fəlakətin səbəbi haqda yalan danışıblar. 

Rusiya Prezidenti Vladimir Putin şənbə günü Azərbaycan Hava Yollarının J2-8243 reysi ilə Rusiyanın hava məkanında Rusiya hava hücumundan müdafiə qüvvələrinin Ukraynaya məxsus pilotsuz təyyarələri vurmasından sonra Rusiya hava məkanında baş vermiş faciəvi insidentlə bağlı Əliyevdən üzr istəyib. Kremlin açıqlamasında təyyarənin Rusiya tərəfindən vurulduğu deyilməyib, sadəcə olaraq cinayət işi açıldığı qeyd edilib.

“Təyyarəmiz təsadüfən vuruldu”, - Əliyev bazar günü dövlət televiziyasında deyib və əlavə edib ki, təyyarə bir növ elektron təsirə məruz qalıb və daha sonra Rusiyanın cənubundakı Qroznı şəhərinə yaxınlaşarkən vurulub.

Qəzada həlak olan pilotlar Azərbaycanda 29 nəfərin sağ qalmasına imkan verən eniş üçün alqışlanıb.

"Təəssüf ki, ilk üç gündə biz Rusiyadan yalnız absurd versiyalar eşitdik", - Əliyev Rusiyada qəzanın quşların vurması və ya hansısa qaz balonunun partlaması ilə əlaqələndirilən bəyanatlarına istinadən bildirib. “Biz məsələni ört-basdır etmək üçün açıq cəhdlərin şahidi olduq”, - deyə Rusiya ilə sıx əlaqələri olan və Moskvanın ən yaxşı universitetlərindən birində təhsil alan Azərbaycan lideri bildirib.

Əliyev Rusiyanın təyyarənin vurulmasında günahkar olduğunu qəbul etməsini və günahkarların cəzalandırılmasını istədiyini deyib.
Kreml bildirib ki, bazar günü Putin və Əliyev arasında növbəti telefon danışığı olub. O, heç bir təfərrüat verməyib, lakin şənbə günü həm mülki, həm də hərbi mütəxəssislərin baş verənlərlə bağlı sorğu-sual edildiyini söyləyib.

Rusiya İstintaq Komitəsinin rəhbəri Aleksandr Bastrıkin telefonla Azərbaycanın baş prokurorunu əmin edib ki, Moskva istintaqı ən təcrübəli ekspertlərə tapşırıb və hadisənin səbəb və şəraitinin müəyyənləşdirilməsi istiqamətində tədbirlər görülür. Kremlin məlumatına görə, təyyarə çərşənbə günü Ukrayna pilotsuz təyyarələrinin bir neçə şəhərə hücum etdiyi Rusiyanın cənubundan yönünü dəyişdikdən sonra Qazaxıstanın Aktau şəhəri yaxınlığında qəzaya uğrayıb.

Rusiyanın dövlət TASS xəbər agentliyi Qazaxıstanın Nəqliyyat Nazirliyinə istinadən bildirib ki, səlahiyyətlilər iki qara qutu registratoru "Embraer" (EMBR3.SA) təyyarəsinin yeni "E190" sərnişin təyyarəsinin istehsal edildiyi Braziliyaya göndərəcək.
Nazirlikdən bildirilib ki, onlar işi yerinə yetirmək üçün texniki imkanlara malik olan Aeronaviqasiya Qəzalarının Araşdırılması və Qarşısının Alınması Mərkəzi tərəfindən yoxlanılacaq.

Şənbə günü Putinin çox nadir açıqlanan üzr istəməsi Moskvanın fəlakətə görə günahı öz üzərinə götürməyə ən yaxın addımıdır.

Azərbaycanın təbii fəlakətlə bağlı araşdırmasının ilkin nəticələrindən xəbəri olan dörd mənbə cümə axşamı "Reuters" agentliyinə bildirib ki, Rusiya hava hücumundan müdafiə qüvvələri onu səhvən vurub.

Azərbaycan bazar günü təyyarənin pilotları və sərnişinlərinin xatirəsini ehtiramla yad edib.

Əliyev və xanımı Mehriban Əliyevanın iştirakı ilə Bakının mərkəzində Fəxri Xiyabanda keçirilən mərasimdə Azərbaycan vətəndaşı olan etnik rus olan kapitan İqor Kşnyakin və ikinci pilot Aleksandr Kalyaninov və stüardessa Hökumə Əliyevaya tam təltif edilib.

“Pilotlar təcrübəli idilər və bilirdilər ki, bu qəza enişindən sağ çıxa bilməyəcəklər”, - deyən Əliyev onları fədakarlığa görə tərifləyib.
“Sərnişinləri xilas etmək üçün onlar böyük qəhrəmanlıq göstəriblər və bunun nəticəsində sağ qalanlar olub.

Əliyev ekipajı ölümündən sonra Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görüb.

Qazaxıstan Prezidenti Kasım-Jomart Tokayev də sağ qalanların xilas edilməsinə kömək edən vətəndaşları, o cümlədən fövqəladə hallar işçiləri, tibb işçiləri, polis və hava limanının işçiləri və yerli elektrik şirkətini mükafatlandırıb.

“Embraer” təyyarəsi Azərbaycanın paytaxtı Bakıdan Rusiyanın cənubundakı Çeçenistan bölgəsindəki Qroznıya uçaraq yüzlərlə mil Xəzər dənizindən keçib.

Azərbaycan Prezident Aparatı pilotların döyüşdüyünü bildirib və təyyarəni idarə etmək - ümidsizcə enmək üçün yer tapmağa çalışır.

Gövdədəki deşiklər, bəzi ekipaj üzvlərinin yaralanması və təzyiqsiz kabinə ilə pilotlar qəza enişindən əvvəl Xəzər dənizi üzərindən uçmağa müvəffəq olublar.

Fəxri Xiyaban Azərbaycanın ən müqəddəs müasir məzarlığıdır - burada görkəmli siyasətçilərin, şairlərin və alimlərin, o cümlədən hazırkı prezidentin atası Heydər Əliyevin dəfn olunduğu yerdir.

Kapitan Kşnyakinin qızı Anastasiya Kşnyakina deyib ki, onun atası fədakar pilot olub və sərnişinləri qarşısında öz məsuliyyətinə son dərəcə ciddi yanaşıb: "Atam həmişə deyirdi: mən havaya qalxanda təkcə öz həyatım üçün deyil, həm də bütün sərnişinlərin və ekipaj üzvlərinin həyatına cavabdehəm”, - Kşnyakina deyib. "O, son uçuşu ilə əsl qəhrəmanın necə olması lazım olduğunu sübut etdi”.

Reuters Daily Briefing bülleteni:
Nailə Bağırovanın və Anton Kolodyajnının reportajı