Yaxın Şərqdə genişmiqyaslı müharibə gözlənilirmi?

İran keçən həftə paytaxtında HƏMAS-ın aparıcı simalarından birinin öldürülməsinə görə qisas alacağı ilə hədələsə də, İsraillə hərtərəfli müharibədən qaçmaq istədiyini göstərdi.

Artıq İsmayıl Haniyənin öldürülməsinə görə qisas alacağına söz vermiş Tehran İsraili oxşar hərəkətləri təkrarlamaqdan çəkindirmək məqsədi daşıdığını bildirib. İsrailin məsuliyyət daşıdığını nə təsdiq, nə də təkzib edir.

İran Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü bazar ertəsi Tehranda jurnalistlərə bildirib ki, “bölgədə sabitlik və təhlükəsizliyin möhkəmləndirilməsi təcavüzkarın cəzalandırılması və İsrailə və onun avantürizminə qarşı çəkindirmə yaratmaqla əldə olunacaq”.

Sözçü Nasirr Kənani bildirib ki, İslam Respublikasının beynəlxalq hüquq çərçivəsində İsraili cəzalandırmaq hüququ var, lakin Yaxın Şərqdə gərginliyi artırmaq istəmir.

İsrail şekeli bazar ertəsi ucuzlaşaraq bir dollar üçün 3,82 civarında olub ki, bu da noyabrdan bəri bağlanış əsasında ən zəif səviyyəsidir.

İsrail səhmləri İranın son şərhlərindən sonra sabit qalıb, lakin son üç ticarət sessiyasında hələ də ciddi şəkildə aşağı düşüb. Şekel və səhmlərdəki enişin bir hissəsi bazar ertəsi qlobal fond bazarlarında uğursuzluğa düçar ola bilər.

Baş nazir Benyamin Netanyahu bazar günü deyib ki, İsrail “İranın şər oxuna qarşı çox cəbhəli müharibədədir”.

“Biz onun hər bir qolunu böyük güclə vururuq. İstənilən ssenariyə hazırıq – həm hücumda, həm də müdafiədə”.

İsrailə kömək etmək üçün bölgəyə döyüş təyyarəsi eskadrilyasını daşıyan və təyyarədaşıyan gəmisini yaxınlıqda saxlayan ABŞ, Qəzzadakı müharibəyə görə Həmas ilə atəşkəs razılaşması əldə etmək üçün Netanyahuya təzyiq edir. ABŞ və ərəb dövlətləri Fələstin ərazisində döyüşlərin dayandırılmasının bölgəni sakitləşdirəcəyinə inanırlar.

G7-nin (Yeddilik Qrupu) xarici işlər nazirləri bazar günü regional müharibənin riskləri barədə danışıblar.

ABŞ Dövlət Katibi Antoni Blinken deyib ki, onların “gərginliyin azaldılmasına təcili ehtiyacı” var.

Blinken G-7 həmkarlarına deyib ki, İran və Hizbullah tərəfindən İsrailə hücum bazar ertəsindən etibarən başlaya bilər. Bu barədə "Axios" xəbər verir.

Haniyə öldürüləndən bir neçə saat sonra Beyrutda "Hizbullah"ın yüksək rütbəli komandiri Fuad Şukr hava hücumu nəticəsində öldürülüb.

İsrail bu zərbəyə görə məsuliyyət daşıdığını bildirib və futbol oynayan 12 uşaq və yeniyetmənin ölümünə səbəb olan İsrailin nəzarətindəki Holan təpələrinə raket hücumunun təşkilində Şükrü günahlandırıb.

Oktyabr ayında Qəzzada başlayan müharibədən bəri Livan sərhədində İsraillə nisbətən atəşkəs vəziyyətində olan "Hizbullah" həmçinin yəhudi dövlətinə qarşı qisas alacağı ilə hədələyib. Şiə qruplaşması onun sponsoru olan İranla koordinasiyada hərəkət edə bilər.

Aprel ayında Tehran əzəli düşmənini Suriyadakı konsulluq binasına zərbələr endirməkdə ittiham edəndə İran və İsrail arasında atışma olub. İran İsrailə 300 pilotsuz təyyarə və raket atıb. Bununla belə, o, İsrailə və müttəfiqlərinə demək olar ki, bütün mərmiləri tutmağa kömək edərək və onların az ziyan vurmasını təmin edərək, bu hərəkəti əvvəlcədən effektiv şəkildə məlumat ötürüb. ABŞ və Avropanın aqressiv cavab verməməsi üçün təzyiqi altında olan İsrail İranın aviabazasına məhdud zərbə endirib.

Bu dəfə İranın qisası daha şiddətli ola bilər, çünki öz paytaxtının mərkəzində əcnəbi bir mötəbərin öldürülməsi utancvericidir. Onun variantları İsrailə birbaşa hücumdan tutmuş, İranın proksi qüvvələrinin ölkəyə hücumları gücləndirməsinə qədər bütün dünyada İsrail hədəflərini vurmağa qadirdir.

HƏMAS və "Hizbullah" hər ikisi ABŞ tərəfindən terror təşkilatları elan edilib və tez-tez İranın “Müqavimət Oxu” adlandırılan, Yaxın Şərqdə anti-İsrail və ABŞ əleyhinə silahlı qruplaşmaların bir hissəsidir.

Qəzzada müharibə HƏMAS döyüşçülərinin oktyabrın 7-də İsrailin cənubuna soxularaq 1200 nəfərin ölümü və 250 nəfərin girov götürülməsi ilə başlayıb. İsrailin Qəzzaya növbəti hücumu oradakı Səhiyyə Nazirliyinə görə 40 minə yaxın fələstinlinin ölümünə səbəb olub.

"Əl-Ərəbiyə"