Bu gün Azərbaycan əlifbası və Azərbaycan dili günüdür

Qəlbində Vətəninə, xalqına hədsiz məhəbbət yaşayan hər bir insan öz ana dili ilə fəxr etməyi, onu əziz tutmağı və inkişaf etdirməyi özünə müqəddəs borc bilir.

Bu gün 1 avqust xalqımız Azərbaycan Əlifbası və Azərbaycan Dili Gününü qeyd edir.

Azərbaycan dili özünəməxsus gözəlliyi və heyrətamiz melodiyası ilə seçilir. Böyük yazıçı və şairlərimiz dünya ədəbiyyatı xəzinəsinə qiymətli incilərə çevrilmiş ölməz şah əsərlərini məhz bu dildə yaratmışlar.

Azərbaycan dili Azərbaycan torpaqlarında oğuz və qıpçaq tayfa dilləri əsasında formalaşmışdır. Dilin dialektüstü forması folklor abidələri ilə, məsələn, “Kitabi-Dədə Qorqud”la təmsil olunur.

Azərbaycan dili ilk dəfə olaraq dövlət dili səviyyəsinə vahid Azərbaycan dövlətinin əsasını qoyan görkəmli hökmdar Şah İsmayıl Xətai tərəfindən qaldırılıb.

Qədim dövrlərdən VII əsrin ikinci yarısına qədər Azərbaycan yazısı qədim türk, sonralar isə türk dillərinə xas olan bəzi əlamətlərə malik ərəb yazısı olmuşdur. Azərbaycan yazısının latın dilinə tərcüməsi üzrə ilk layihələr 19-cu əsrin ortalarında yaranmışdır.

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin elan edilməsi ilə türk (Azərbaycan) dili dövlət dili elan edilmiş, ADR Təhsil Nazirliyi nəzdində yeni əlifbanın hazırlanması üçün komissiya yaradılmışdır.

Sovet Azərbaycanında 20-ci əsrin ikinci yarısına qədər Azərbaycan dilinin heç bir statusu olmayıb və yalnız 1956-cı il avqustun 21-də Azərbaycan SSR-in 1937-ci il Konstitusiyasına dövlət dili haqqında maddə ilə əlavələr edilməsi haqqında qanun qəbul edilib. , Azərbaycan dilinin respublikada dövlət dili elan edilməsi.

Bundan əlavə, Azərbaycan SSR-in elan edilməsindən sonra 1922-ci ildə Azərbaycan yazısının latınlaşdırılması məsələsi yenidən aktuallaşdı, yeni əlifba təsdiq olundu və 1925-ci ildən ərəb dili ilə birlikdə rəsmi şəkildə istifadə olunmağa başladı;

Lakin 1939-cu ilin noyabrında Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Soveti yanında əlifba komissiyası tərəfindən hazırlanmış yeni kiril əlifbası rəsmən təsdiq edildi.

Azərbaycanda azadlıq hərəkatı fonunda milli mənlik şüurunun oyanması ziyalıların görkəmli nümayəndələri tərəfindən kiril qrafikasının latın qrafikalı əlifba ilə əvəzlənməsi və Azərbaycan dilinin dövlət dili kimi qanunvericiliklə təsdiq edilməsi təşəbbüsü ilə çıxış etdi.

Azərbaycan dilinin qorunub saxlanılması və inkişafı müstəqil dövlət quruculuğunun prioritet istiqamətlərindən biri hesab olunur. Müstəqilliklə Azərbaycan əlifbası yeni həyat tapdı, latın əlifbasına keçdi və bununla da qardaş türk xalqlarına daha da yaxınlaşdı.

Qloballaşan və informasiya dünyası şəraitində Azərbaycanın müstəqilliyinin əsas rəmzlərindən biri, xalqımızın milli sərvəti olan dilimizi qoruyub saxlamaq, gələcək nəsillərə çatdırmaq bizim vətəndaşlıq borcumuzdur.