Dinkineş asteroidinin müfəssəl fotoşəkilləri

NASA-nın “Lucy” kosmik gəmisi tərəfindən 2023-cü ilin noyabrında Dinkineş asteroidinin fəzada uçuşundan əldə edilən görüntülər bu göy cismində böyük bir parçanın – onun təxminən dörddəbirinin qəfildən yerdəyişməsi prosesini, habelə təbii peyk silsiləsinin olduğu çökəkliyi göstərir. Alimlər deyirlər ki, bu mürəkkəb quruluş Dinkineş asteroidinin əhəmiyyətli daxili gücə və mürəkkəb, dinamik bir tarixə malik olduğunu göstərir.

NASA-nın saytı xəbər verir ki, “Lucy” kosmik gəmisinin baş mühəndisi, astronom Hal Levisonun sözlərinə görə, alimlər Günəş sistemindəki kiçik cisimlərin güclü tərəflərini anlamaq istəyirlər, çünki bu, Yer kimi planetlərin necə formalaşdığını başa düşmək üçün çox vacibdir. O, “Nature” jurnalında dərc olunan məqaləsində əlavə edib: “Əsasən, planetlər də asteroidlər kimi Günəş ətrafında fırlanan milyonlarla kiçik cismin bir-biri ilə toqquşması nəticəsində yaranıb. Cisimlərin bir-birinə dəydiyi zaman necə davranması, parçalanması və ya yapışması onların gücü və daxili quruluşu ilə çox bağlıdır”.

Tədqiqatçılar Dinkineşin toqquşmadan sonra necə davranması ilə özünün daxili quruluşunu ortaya qoyduğunu düşünürlər. Milyonlarla il ərzində Günəşin işığında fırlanan asteroidin isti səthindən yayılan termal radiasiyadan gələn kiçik qüvvələr Dinkineşin tədricən daha sürətli fırlanmasına səbəb olan kiçik bir fırlanma momenti yaradıb və asteroidin bir hissəsi daha uzun bir formaya keçənə qədər mərkəzdənqaçma gərginlikləri artıb. Bu hadisə, çox güman ki, dağıntıların yaxın orbitə yayılmasına səbəb olub və silsilə təbii peyklər əmələ gətirib.

Dinkineş və onun peykləri “Lucy” komandasının 12 illik səyahəti ərzində kəşf etməyi planlaşdırdığı 11 asteroiddən ilk ikisidir. NASA bildirir ki, kosmik gəmi əsas asteroid qurşağının daxili kənarını gözdən keçirdikdən sonra 2024-cü ilin dekabrında cazibə qüvvəsi yardımı üçün Yerə doğru uçacaq, 2025-ci ildə isə Donald Cohanson asteroidini müşahidə edəcəyi əsas qurşaqdan keçəcək və 2027-ci ildən başlayaraq Yupiteri Günəşin orbitində izləyən Troya asteroidləri ilə ilk qarşılaşma olacaq.