Ermənistan vasitəsilə Qafqazda qeyri-sabitlik kimə sərf edir

Tarixə nəzər salsaq, bu gün PKK terrorunun "kozır"ından istifadə edildiyi kimi, erməni terror təşkilatları da hər zaman faydalı bir "kozır" olub. Təbii ki, təkcə terror təşkilatları deyil, Ermənistanın özü də dünən olduğu kimi qlobal miqyasda faydalı "kozır" olmaqdan xoşbəxt görünür. Paşinyanın Ermənistanın milli maraqları istiqamətində fəaliyyət göstərən siyasi strukturu var. Məsələ burasındadır ki, Paşinyan milli maraq anlayışını hansı qlobal aktyorların üstünlük verəcəyinə görə müəyyənləşdirir. Əslində, bu günə qədər heç bir sual işarəsi yoxdur.

Sual olunur ki, bu 100 ildə Paşinyan və yeni erməni siyasəti hansı qlobal aktoru seçəcək? Ermənistanın dövlət kimi formalaşmasında, şübhəsiz ki, "Rusiya çətiri"nin böyük rolu olub. Fransa indiki kimi 100 il əvvəl də erməni "kozır"ından öz maraqları üçün istifadə edib. İndi Qərb alyansının anti-Rusiya Ermənistanının formalaşmasına ehtiyacı olduğu görünür və regiona daxil olmaq üçün bu "kozır"dan maksimum istifadə edəcək. Fransanı da unutmayaq. Qafqazda davamlı qeyri-sabitlik Fransa üçün zəruridir.

Ermənistanın siyasi elitası qarşıdurma içindədir. Qərb, yoxsa Rusiya? Bu sual ətrafında müəyyənləşəcək Cənubi Qafqazda gələcəyin rəngi ya sabitlik, ya da intriqa, müharibə və etibarsızlıq olacaq. Bu vəziyyətə uyğun olaraq Rusiya Azərbaycan vasitəsilə Ermənistana dərs vermək əhval-ruhiyyəsindədir. Bu vəziyyət Rusiyaya qarşı mühit yaratmaqla yanaşı, Azərbaycan üçün də problemlər yaradır. Türkiyənin tutumu önəmlidir. Ermənistanla yumşalma prosesi Zəngəzur dəhlizində aydınlıq olmadan baş tutsa, bu, yeni problemlərə qapı açacaq.

Düyün həll olunmayana qədər Türkiyə Ermənistanla sərhədlərini açmayacaq və açmamalıdır. Və bu, təkcə Azərbaycan üçün deyil, həm də Türkiyə üçün təhlükəli nəticələrə qapı aça bilər. Ona görə də Ermənistanı təxribata sövq etmək istəyinə erməni siyasi elitasının necə cavab verəcəyi Cənubi Qafqazın gələcəyi üçün əhəmiyyətli olacaq.

Ermənistan hansı yolu seçəcək? Ukrayna modelini qəbul edəcək, yoxsa regional sabitlik baxımından balanslaşdırılmış siyasət seçəcək? Ukrayna variantının seçilməsi təkcə Ermənistanı bağlamayacaq, həm də Gürcüstan, Azərbaycan, İran, Türkiyə və təbii ki, Rusiya faktorunu da işə salacaq. Bu yeni böhran mərkəzinin yaradılması səyləri iqtisadi, mədəni, etnik, sosioloji və geosiyasi tarazlıqlara meydan oxuyacaq. Ermənistanda NATO ofisinin açılmasına üstünlük vermək yuxarıda yazdığım bütün balansları pozacaq.

Bu yeni müharibə mərkəzi o deməkdir ki, o, yeni böhranlar və iqtisadi çöküşlərdən xəbər verə bilər. Ermənistanı diqqətdən kənarda qoymayın, çünki Qərb ittifaqı ilə Rusiya arasında ABŞ+Böyük Britaniya ilə ortaq hesablaşma hələ bitməyib və bu proses bitənə qədər Ermənistan kimi zəif bəndlər faydalı "kozır" olacaq. Bu vəziyyət davam etdikcə regional sabitlik təhlükə altındadır.