"Hər şeyin öz vaxtı var"

Bu ifadəni həmişə rəhmətlik nənəm deyirdi və o qədər həcmli və universal idi ki, etiraz etmək mümkün deyildi. Doğrudan da, hər şeyin öz vaxtı var, baş verməsi üçün proses yetişməlidir.

Suriyada Əsəd rejimi yıxıldı... Rejimin bu süqutu nə üç ay əvvəl baş verə bilməzdi, nə də üç ay sonra olmayacaqdı.

Teleqram kanalımda qeyd edilmişdir ki, Trampın andiçmə mərasimindən əvvəl hər kəs nəzərə alınmalı olan yeni reallıq yaratmağa çalışacaq.

Həmçinin qeyd olunmuşdur ki, regionda İranın bütün proksilərini çək-çevir etmə prosesi get-gedə sürətlənir və davam etdiriləcək. Bölgədəki bütün ərəb monarxiyaları bunda maraqlıdır (yəni pul var), ABŞ maraqlıdır (siyasi dəstək və silah), ən əsası yer üzərində döyüşəcək qüvvələr var...

Yaxın perspektivdə nə görünür?!

Kürdlər... Türkiyə üçün kürd terror qruplaşmalarını sərhəd bölgəsindən sıxışdırıb çıxarmaq vacibdir və burada qığılcımlar yaranacaq.

Suriyada dövlət quruculuğu... əsas sual Suriyanın dövlət quruluşunun necə olacağı və ölkənin əvvəlki sərhədləri daxilində qalıb-qalmayacağıdır. Keçid hökuməti kimlərdən ibarət olacaq və parçalanmış rayonlarla əlaqələr qura biləcəkmi? Ordu və məmurlara necə davranmaq lazımdır?! Hakimiyyət qurulandan sonra insanları nəylə məşğul etmək olar?!

Türkiyə üçün 2011-ci ildən bəri planlaşdırılan hər şeyi həyata keçirmək üçün bir fürsət pəncərəsi açılır. Görək Türkiyə nə qədər efektiv ola biləcək.

İranı sıxışdırıb çıxarmaq... iranpərəst qruplar lidersiz qalıb və onlara bir çarə qılmaq lazımdır. Əsas vəzifə İraqla sərhədə nəzarət etməkdir! İranın təsir imkanı bundan asılı olacaq.

İraq... bu ölkə növbəti qarşıdurma məkanına çevrilir və gələcəkdə məhz İraqda toqquşmaların baş verməsi ehtimalı var. Suriyadakı müharibənin bütün komponentləri və iştirakçıları oradadır: şiə və sünni ərəblər, güclü kürd qrupları, zəif hökumət, hava məkanına nəzarətin olmaması, iranpərəstlər, ABŞ bazası və hamının əlində çoxlu silahı var...

Yaxın Şərqdə konfiqurasiya dəyişir. Ən təəccüblüsü isə budur: ərəblərin say üstünlüyü olsa da, sərpayılar İsrail, Türkiyə və ABŞ-ın kölgəsidir. Rusiya gərək başqalarına yer ayırıb sıxlaşsın, İran isə öz resurslarını bərpa etməli olacaq.

Aralıq dənizinə çıxışı olan Əsəd sonrası Suriya - Qətərin investisiyaları və Türkiyənin alətləri. Düşünürəm ki, Türkiyə Suriyada həyatı yaxşılaşdıra və bütün qrupları, o cümlədən  dini radikal barmaleyləri lokallaşdıra bilsə, Aİ həddindən çox məmnun olacaq.

Azərbaycan üçün Türkiyənin Yaxın Şərq regionunda artan rolu yaxşı haldır. Yeri gəlmişkən, Azərbaycan Suriyada, xüsusən də sahilyanı sənaye zonasında investisiya imkanlarına nəzər sala bilər; Suriyada, bizim qeyri-neft sektorumuzu təmin edə biləcək, hər sahəyə və mümkün qədər çox miqdarda ehtiyac olacaq. Yaranan regional vəziyyətə əsaslanaraq bu cür proseslərin pula çevrilməsi vacibdir.