Paşinyanın həddi...

Azərbaycan və Ermənistan arasında aparılan danışıqların gündəliyi Azərbaycanın mövzularını və ədalətli şərtlərini kristallaşdırıb, həyata keçirildikdən sonra müxtəlif danışıqlar yollarında irəliləyiş əldə edilir. Onları təyin edək:
 
• Sülh müqaviləsinə əsasən – Ermənistanın Konstitusiyasına və qanunvericiliyinə dəyişikliklər
• Sərhəd anlayışına görə – dörd kəndin azad edilməsi və sərhədin digər hissələrinə keçid
• Kommunikasiyaların açılması – maneəsiz Zəngəzur dəhlizi və beynəlxalq təhlükəsizlik nəzarəti.
 
Əgər Ermənistanın baş nazirinin bəyanatlarına və hərəkətlərinə nəzər salsanız, belə nəticəyə gəlmək olar ki, Paşinyan sülh müqaviləsi və sərhədin müəyyənləşdirilməsində irəliləyişin əleyhinə deyil, maneəsiz Zəngəzur dəhlizinin əleyhinədir, heç bir irəliləyiş əldə etmir və bu həm Ermənistan hökumətinin özünün, həm də xarici himayədarları Ermənistanın mövqeyidir.

İlin əvvəlindən Konstitusiyanın dəyişdirilməsi və sərhədin müəyyənləşdirilməsi prosesinə başlamaq üçün dörd kəndin azad edilməsi mövzuları ictimai müzakirələrə atılıb. Bununla belə, Paşinyan Konstitusiya ilə bağlı referendum mövzusunu tərk edib, lakin dörd kəndin azad edilməsinə getməyə qərar verib. Yəni burada və indi etmək mümkün olanı edir.
 
Güman edirəm ki, Paşinyan bunu öz həddini anlamaq üçün edib. Dörd kəndin qaytarılması parlament müxalifəti və kilsənin təşkil etdiyi etirazlara səbəb olub. Lakin etirazların Ermənistanın başqa şəhərlərinə və paytaxtına köçürülməsinə cəhdlər olsa da, bu etirazlar hələlik bu kəndlərin özlərində lokallaşdırılıb. İndi biz görürük ki, Paşinyan etirazları yatırmaq üçün dövlət aparatının resurslarından necə istifadə etməlidir, buna sadiq Daxili İşlər Nazirliyinin xüsusi təyinatlıları cəlb olunub, heç də az fədakar olmayan İstintaq Komitəsi etirazlara qoşulan hərbçilərə qarşı cinayət işi açır. Yəni, bu addım və sonradan etirazların dağıdılması onun legitimliyini şübhə altına qoymur. Paşinyan bütün gücündən istifadə edir və bu normaldır.
 
Lakin Azərbaycanın sonrakı ədalətli şərtlərini həyata keçirmək üçün Ermənistanın baş nazirinə nəticələri gözlənilməz olan və onun legitimliyinə şübhə yarada biləcək referendum keçirməli olacaq!
 
Beləliklə, biz belə qənaətə gəlirik ki, Paşinyan yaxın gələcəkdə referenduma, yəni nəticələri onun hakimiyyəti üçün risklər yarada biləcək bir prosesə getməyəcək. İstər Qərbdəki, istərsə də cənubdakı himayədarları ona bunu məsləhət görmürlər.
 
Paşinyan nəyə gedə bilər? Nə edə bilər?
 
Görünən odur ki, Qazax istiqamətində delimitasiya və demarkasiya prosesi başa çatdıqdan sonra Paşinyanın edə biləcəyi yeganə şey Ermənistan Ali Sovetinin 1992-ci il üçün qərarlarını ləğv etmək, Ermənistan Xarici İşlər Nazirliyinin sənədlərini düzəltməkdir... iddiaların geri götürülməsi baş verməyəcək, çünki prosedur artıq başlayıb və qarşılıqlı razılıq tələb olunur.
 
Hiss olunur ki, Paşinyan qərarların qəbulu prosesində legitimlik həddinə çatıb və öz hakimiyyətini riskə atmayacaq.

Sual qalır: Paşinyanın Ermənistandakı həddi Bakı üçün kifayət edəcəkmi?!

Ehtimal etmək olar ki, Blinkenin çağırışı məhz bununla bağlı olub, Qərb Ermənistanda Paşinyana hansısa formada zərər vura və onun hakimiyyətinin legitimliyinə problem yarada biləcək hər hansı bir seçki prosesinin keçirilməsində maraqlı deyil...