Əminə Ərdoğanın yumşaq güc layihələri...

BMT-nin 79-cu Baş Assambleyası üçün Türkiyə Prezidenti R.T.Ərdoğanla ABŞ-da səfərdə olan birinci xanım Əminə Ərdoğan Nyu Yorkdakı Türk Evində təşkil edilən “Gəlin xəzinələri: Osmanlı və Anadolu cehizi səyahəti” proqramının aparıcılığı ilə diqqət çəkib. O, Prezident Ərdoğanın dünyadakı səylərinə ölkə adına töhfə verməklə, bu dəfə “Gəlin xəzinəsi” adı altında mədəni sərvətlərimizi bir-bir izah edirdi. Gəlin hamamından xına gecəsinə, gəlin bağlamasından cehiz sandığına qədər bir çox mərasimləri özündə ehtiva edən türk toylarından, ənənəvi əl işlərinin meydana çıxdığı bənzərsiz mərasimdən danışarkən dünyaya bu mesajı verdi:

"Sivilizasiya qurucusu olmağın açarı ailə, ev və sevgidir".

Dünyada ailə dəyərlərinə bu qədər hücumlar olsa da, xanım əfəndiinin gördüyü bu işlər və verdiyi mesajlar Türkiyənin dünyadakı siyasi yerinə fövqəladə fayda gətirir.

“Hər sandığın içərisində tarix var”.

Birinci xanım Ərdoğanın çıxışında vurğuladığı bu mühüm başlıq Osmanlı və Anadolu sivilizasiyaları kimi tarixə, ənənəyə və ailəyə necə baxdığımızı izah edir.

“Yox olmaq üzrə olan hər bir mədəniyyət bəşəriyyətin şüurunun daha da qısırlaşması deməkdir”.

Mədəniyyətlərin özünü və ətraf mühiti kəşf etmə prosesində məna xəritələrinə yol göstərdiyini ifadə edən birinci xanım Ərdoğan, "Tarixdə nümunəvi sivilizasiyalar quran, dünyaya yol göstərən cəmiyyətlər, keçmişi, öz kimliyi və tarixi ilə, mədəniyyət yaddaşı möhkəm bağlar saxlayan cəmiyyətlərdir" deyib.  Bu, çox güclü bir mesajdır; demək olar ki, monotip insan modeli və birqütblü dünya modelinə qarşı xəbərdarlıq edir. İnsanların və sivilizasiyaların mərkəzdə olduğu dünya ədalətli dünyanın açarı ola bilər. Birinci xanım Ərdoğan bütün mədəni proqramları ilə Türkiyə Prezidentinin hər dəfə və BMT-dəki son çıxışında ədalətsizliyə, haqsızlığa və zorakılığa qarşı hayqırtısına sivilizasiyanın dili ilə necə bir həll yolu tapıla bilər sualına sözün əsl mənasında cavab verirdi. Türkiyənin hansı variantı təklif etdiyini soruşduqda, tənqid etmək yerinə təklif etmək, Osmanlı ənənəsini, sivilizasiyasını, Anadolu qadınlarının sənət anlayışını, ailə və dəyərlərin əhəmiyyətini göstərən bu əsəri qeyd etməyə bilmədim.

1945-ci ildə türk sənətkarlıq ənənəsini qorumaq və gələcəyə köçürmək üçün qurulan Yetkinləşmə İnstitutlarını canlandırmaq məqsədi ilə “Türk İynəsi Möcüzəsi” layihəsini həyata keçirdiklərini bildirən birinci xanım Ərdoğan bu mesajı verdi: "Dünyanı əhatə edən standartlaşma və mədəni qısırlıq təhlükəsi qarşısında, ümid edirəm ki, Anadolu qadınlarının əbədi işləmə dili və əməyi bütün dünya üçün bir ilham olacaq və bizə unutduğumuz dəyərləri xatırladacaq".

Sərgi və moda nümayişi ilə proqram tam məqsədinə çatdı. Sərgini ziyarət edən dövlət başçılarının xanımlarının xüsusilə heyranlığını görməmək mümkün deyildi. Türk Evində bu sivilizasiya ziyafətinə gələn bütün qonaqlara və dövlət başçılarının həyat yoldaşlarına türk qəhvəsi və şərbətin verilməsi türk ənənəsinin ən gözəl nümunələrindən biri idi. Birinci xanım sərgi meydançasında türk hamamına bənzəyən hissədə xına gecəsinin türk mədəniyyətindəki yerini və gəlin hamamının mənasını izah edərkən böyük bir sivilizasiyanın övladı kimi onu heyranlıqla dinləyən xarici dövlət başçılarının xanımlarına diqqətlə izah etməkdən qürur duyduğu açıq-aydın görünürdü. 

Birinci xanım Ərdoğanın geyimi Türküstandan Anadoluya qədər uzanan şərəfli tarixin, türk zadəganlığının, İslam sivilizasiyasının və türk qadınının ləyaqətli duruşunun əksi idi. Həmişə olduğu kimi: əsil və nəcib.