Bononun missiyası...
Bono Azərbaycanla Ermənistan arasında məsələlərin həlli alqoritmini sındıra biləcəkmi?!
ABŞ Dövlət Departamentinin xüsusi nümayəndəsi Lui Bono karyerasının əvvəlindən hadisələr burulğanına düşüb. Güman edirəm ki, Bakıda keçirilən görüşdən sonra ona Ermənistanla danışıqların şərtləri bildirildi: şərti sərhəddə nəzarət-keçid məntəqəsi təklifinin bərpası, Ermənistan silahlı qüvvələrinin qalıqlarının Qarabağdan çıxarılması, sülh müqaviləsinin mətnindən Qarabağ mövzusunun çıxarılması, sülh müqaviləsinin yekun variantını müzakirə etmək üçün ehtimal edilən görüş.
Vaxt azdır.
Ermənistan Xarici İşlər Nazirliyi öz ərazisində nəzarət-keçid məntəqəsinin quraşdırılması təklifini ikinci dəfə dərhal rədd edib.
Biz bundan keçmişik... Ermənistan Təhlükəsizlik Şurası katibinin “yeni Laçın yolu qanuni deyil” bəyanatını və bir-iki gün sonra Ermənistanın çağırışçıları geri çəkəcəyi barədə bəyanatını yada salaq!
Bakı ABŞ və Aİ-nin gözləntilərinə uyğun olaraq əlindən gələni etdi: nəzarət-keçid məntəqəsi təklifi əsasında rabitə üzərində suverenlik təmin edilir, Bakı ilə Qarabağ erməniləri arasında dialoq vizuallaşdırılır.
Paşinyanın seçimi var: səbr etməyə davam etmək, ya da qurbanlar olmadan keçid məntəqəsinin quraşdırılmasına getmək.
İki il yarım ərzində proseslərin alqoritmi aşağıdakı kimidir:
- Bakının təşəbbüsü;
- vasitəçilərə bildiriş - danışıqlar;
- Ermənistanın imtinası;
- yerli böhran;
- xəbərdarlıq;
- eskalasiya;
- yeni reallığın qəbulu;
- yeni reallığa əsaslanan danışıqların davam etdirilməsi.
Biz artıq lokal böhran dövrünü keçmişik və xəbərdarlıq səviyyəsinə keçmişik.
Bono çətin vəziyyətdədir: Paşinyanı bu alqoritmə əməl etməyə inandırmaq.
Paşinyan maksimum müqavimət mövqeyi tutub. Və eskalasiyadan sonra o, oxları beynəlxalq ictimaiyyətə (daha çox Rusiya, daha az dərəcədə Aİ və ABŞ-a) yönəldir, əllərini çiynini çəkərək deyir: “Mən bacardığım hər şeyi etdim”.
Mən güman etməyə cəsarət edirəm ki, Bononun missiyası iflasa uğrayacaq, Paşinyan isə müəyyən edilmiş sxemə əməl edəcək. Onun üçün daxili siyasi komponent və Ermənistanın özünün təhlükəsizliyi vacibdir ki, bunu, Paşinyanın sözlərinə görə, o, İranın, Fransanın, müəyyən qədər ABŞ-ın, Aİ missiyasından 100 avropalının dəstəyi və Hindistandan silah tədarükü hesabına təmin edib.
Danışıqları davam etdirmək üçün eskalasiya qaçılmazdır! Bu, alqoritmin qanunudur!